Ahiboz Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Gölbaşı –Ahizboz Mahallesi

Kalıntıların Yeri: Ahiboz Kalıntıları, Ankara İli, Gölbaşı İlçesi, Ahizboz (Köyü) Mahallesindedir.

Kiepert Haritası (1890) 

Ahiboz ve Kalıntı Bilgileri: Ahiboz Köyünü Ankara ve çevresinde sık sık görmüş olduğumuz üzere muhtemelen bir Ahi büyüğü kurmuş olmalıdır. Köyün kısa tarihçesini Sayın Sami Beyin yazısını aktararak vereceğim:

Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü vakıflar kayıt arşivinde bulunan 27 Şevval 1289 (28 Aralık 1872) tarihli vakfiye kaydında Ankara’ya bağlı Haymana kazası Ahiboz Köyüne iskân etmiş bulunan 150 hanedan oluşan Nogay, Canıbuyluk (Comboyluk) kabilesinin, Ankara'dan güneye yolculuklarda, daha önceleri zaten bir gece konaklama noktası olan bu yerde kendi gayretleriyle bir mescit yaptıkları bu mescitte 5 vakit namaz kılındığını köyün yakınında ve civarında cuma namazı kılınan bir cami olmadığından ve köyünde cuma namazı kılınabilecek şartlara sahip olunduğu ve Sultan Abdülaziz'den Ahiboz köyü camiinde cuma namazı kılınması için izin istenilmiştir.

Selçuklular Döneminde Oğuz-Türkmen boylarının Ankara ve civarına yerleşmesi üzerine bu bölge Karacadağ Nahiyesi idaresine daha sonraki yıllarda Haymana kazasına bağlanır.
Dâhiliye Vekâleti’nin (İçişleri Bakanlığı) 1928 yılında yayınladığı “Son Teşkilatı Mülkiyede Köylerimizin Adları” isimli neşriyatında zaten Haymana’ya bağlı olan Ahiboz Köyü yeniden Haymana kazası Yabanhamamı Nahiyesine bağlanmıştır. Daha sonra İkizce Köyünün Nahiye olmasıyla Haymana İkizce Nahiyesine bağlanmıştır. Ankara Vilâyeti 1932 yılında idari yapılanma yönünden Gölbaşı Nahiye oluşmuş, 9 Haziran 1936 tarihinde kabul edilen 330 sayılı Kanunla da Ankara Merkez kazası Çankaya adını almış ve Gölbaşı Nahiyesi Çankaya İlçesine bağlanmıştır. E-5 Karayolunun Gölbaşı’ndan geçmesiyle Ahiboz Köyü 22.11.1955 yılında Çankaya İlçesi Gölbaşı Nahiyesine bağlanmıştır. 23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 2’nci maddesi gereği Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarını belirleyen 50 km yarıçap içinde kaldığından köy tüzel kişiliği sona ererek mahalleye dönüşmüştür.
  

Galat Dönemi yerleşimlerinden olan Rosolodiaco (Orosolocia / Orsologiacos) Şehrinin bu bölgede Ahiboz Köyü, Mahmatlı Köyü ile Bala’nın Tolköy arasında bulunan Deliler Çiftliği denilen mevkide bulunduğu  1885 Yılında burasını gezen ünlü arkeolog J.G.C ANDERSON tarafından tespit edilmiştir. Deliler Çiftliğinin civarında Kaldırımçayır Deresi, Tamu Pınarı, Ahpaç Tepesi, Teknecik Deresi gibi mevkiler bulunmaktadır. Anderson’a göre Ahiboz’un batısından Roma karayolunun geçtiği, Rosolodiaco şehrinin bir Tehdit istasyonu olarak kurulduğu, buradan çanak, çömlek çıkarıldığı, el yapımı boyasız ve hatları süslenmiş  beyaz astarlı ve kahverengi ile yan yana boyalı savaş gereçlerinin bulunması,  burada bir yerleşimin sürekli varlığını kanıtlamaktadır. Galatlar tarafından kullanılan ulaşım yollarının bir güzergâhı buradan geçmiş, daha sonra Antik Roma Yolunun (Via Taura) yani Hıristiyanların Hac Yolunun güneye giden 2. kolu da aynı güzergâhı kullanmıştır. Köyde Roma döneminde her 1485 metrede bir dikilen Mil Taşı bulunmuştur. Ayrıca yapılan araştırmalarda Taşyol Mevkiinden tarihi Roma Yolunun kalıntılarına rastlanmıştır. Bizanslılar tarafından da bu yol kullanılmıştır.

Kaynak: www.haymanagazetesi.org (Sayın Sami Ümüt Beye değerli bilgileri için teşekkür ederim)

Taylan Köken