27 Şubat 2015 Cuma

Etimesgut Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Etimesgut –Merkez

Kalıntıların Yeri: Etimesgut Kalıntıları, Ankara İli, Etimesgut İlçesi, merkezindedir.

Etimesgut Adı: Etimesgut adı Hitit Döneminde Amaksis olarak geçmektedir. Bölgeye gelen Kipert haritalarında Amaksyz olarak işaretlemiştir. Etimesgut Yerleşimi de Roma Döneminde Roma Yolu üzerindedir.
Selçuklu Döneminde mezra şeklindeki Etimesgut Ahi Mesud ve Ahi Şerafeddin Zaviyesinin vakıf arazilerinden bir kısmını barındırmaktaydı. Etimesgut’a adını veren Ahi Mesud, Ahi Reislerinin tanınmışlarındandır. Osmanlı’nın kuruluş yıllarında Tımar sahibidir. Bağluca (şimdi Bağlıca Köyü) Köyünde Ahi Mesud Zaviyesi bulunmaktaydı. Murad Hüdavendigar zamanında Ahi Mesud oğlu Ahi Himmet’e vakfın tasarrufu verilmiştir.
Tarih içinde ilçe Amaksyz, Amaksis, Amaksuz, Akmasuz, Ahi Mesud ve Etimesgut adlarıyla anılacaktır.             

Etimesgut Kısa Tarihçesi ve Kalıntı Bilgileri: Ankara Tarım Müdürlüğünün resmi sayfasında rastladığımız ve Etimesgut hakkında değerli bilgiler bulunduran yazıyı buraya komple almayı uygun gördük:

Etimesgut'da bulunan Arslan Kabartmasına (1) Etilerle Frigyalılar arasındaki geçit çağı eseri olarak bakılmaktadır. Ernest Mamboury “Ankara Gezi Rehberi” (2) adlı kitabında Etimesgut'un bulunduğu yerin hangi uygarlıkların etkisi altında kaldığını bulunan tarihi eserlerden yararlanarak şu şekilde açıklamaktadır:
“İstasyonun yanında aşağıya doğru ine yolun sağında yaklaşık 10 m. yüksekliğinde 120 m’ye 80 m. ebadında kuzeyden güneye doğru yönelmiş biraz elipsi andıran bir tepecik dikkati çeker. Bu sırasıyla Friglerin, Romalıların, Bizanslıların ve Müslümanların yerleşim yeri olarak kullandığı eski bir yerleşim yeri ya da höyüktür. 1928'de buraya ilk gidişimiz özellikle burada bulunan ve çevresinde çeşitli kalıntıların olduğu muhteşem bir aslan heykelini görmek içindi. Bu heykel diğer kalıntılarla çevrilmişti. Kalıntılar arasında oymalı Roma sütun başlığı Lidya dönemine ait bir lahit parçası, Selçuklu dönemine ait sarkıt tavan kalıntıları, Osmanlılara ait nargileler ve içi kızıl ya da kahverengi kızıl sırlı kırmızı kahverengi ve siyah renkli Hitit ve Frig dönemine ait çömlek kalıntıları bulunmaktaydı. Talebimiz üzerine Müzeler Müdürlüğü’nce kaldırılan aslan heykeli “Auguste Mabedi”nin bulunduğu Hitit Müzesi’ndedir. 
Ülkede çokça bulunan bazalt taşı üzerine biraz rölyefle yontulmuş 2m.x 0,95 m x 0,35 m boyutlarındaki ve üst yüzeyinde derince dört delik olan aslan, sağa doğru gidiyor şekilde yontulmuştur. Aslanın soylu ve sakin bir yürüyüş şekli var; kuyruğu sırtına doğru kalkık, ağız açık büyük ve düzgün bir kafası var. Bilhassa arka ayaklarının kasları olmak üzere yapılı ve belirgin kasları kendine büyük bir güveni gösteriyor. Ve Asur eserlerini hatırlatıyor. Önemli bir eski yerleşim merkezi ya da oturduğu yeri dekore ettirme imkânına sahip bir prensin sarayına tanıklık ediyoruz. Toprağa gömülmüş başka kalıntıların varlığını da göz ardı etmemek gerekir. Bu kalıntı her durumda bölgenin Hitit döneminde iskâna açık bir yer olduğunun tartışılmaz bir kanıtıdır” (Mamboury, 1933).
Etimesgut'un bugünkü yeri Hititler döneminde "Amaksis" olarak adlandırılmıştır. “Kiepert” çizmiş olduğu haritada Etimesgut'un bulunduğu yeri "Amaksyz" olarak belirtmektedir. Osmanlılar ise bu yeri “Akmasus” olarak anmışlardır (Gülekli,1948).
Orman fidanlığında bulunan kuş başlı, arslan vücutlu ve kanatlı kabartma ile Boğa kabartmasına, Etilerin (Hititlerin) son devirlerinin eserleri olarak bakılmaktadır.
Etimesgut ile ilgili bilgilere ulaşılan diğer önemli bir kaynak ise Osmanlı arşivleridir. Burada yapılan incelemelerle dönemin muhasebe defterleri kayıtlarında bu yerin Ahi Mesud olarak geçtiği ortaya konulmaktadır (Tekin, 1998).
Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait 1530 tarihli Anadolu Muhasebe Defterinde Etimesgut'dan şöyle bahsedilmektedir: "Melike Hatun Vakfı, Ankara kazasında bulunan vakıflar arasında olup, İnebey Hamamından hissesine düşen 17 akçeden dördünü Melike Hatun Mescidine, ikisini Seyyid Sinan'a, ikisini Seyyid Mahmut'a ve iki akçesini de kalede oturan kale imamına tahsis etmiştir. Bağlıca köyünü de kapsayan 1574 'akçe'lik gelirin dörtte üçü Ahimesut zaviyesine, kalan dörtte biri de Ahi Şemseddin Zaviyesine gitmekte idi. 1530 yılında Ahimesut'da: 9 hane, 1 imam, 2 bekâr vergi mükellefi, bir de zaviyedar vardı.
“Ayrıca, hicri 1260 tarihli Ankara Temettuat Defteri’nde yer alan Ahimesut köyünün bazı sakinlerinin işledikleri topraklardan elde ettikleri gelirde Hacı Bayram Veli'nin de hissesinin olduğunun belirtilmesi Etimesgut'un Selçuklu ve Osmanlı döneminde de vakfa tahsis edilmiş pek çok gelirinin olduğunu kanıtlamaktadır.”
Yine Osmanlı arşivlerinde bulunan 1840 tarihli Ankara Temettuat Defteri’nde Etimesgut şu şekilde anılmaktadır: “Ankara eyaletinin Zir kazasına bağlı Ahi Mes'ud köyü birinci muhtarının 580 akçe gelirinin olduğu, bunun yarısının Ankara'da Hacı Bayram Veli Efendinin hissesi olduğu belirtilmektedir.”
Elde edilen bilgiler Etimesgut'un bir vakıf arazisi olduğunu, tarımsal faaliyetlerin yapıldığını göstermektedir. Ayrıca Aktüre'nin verdiği bilgilerden hareketle bu bölgede tiftik keçisi yetiştiriciliği yapıldığı sonucunu çıkarabiliriz. “Zir” kazasında bulunan tiftik keçisi yünü işleme tezgâhlarının ham maddesi çevrede bulunan köylerde yetiştirilen keçilerden sağlanıyordu. Başka bir yerde bu kalitede ve bu parlaklıkta yün elde edilememesi bu bölgede yetişen otlarla açıklanmaktadır (Aktüre, 1984).
Kayıtlarda bahsi geçen Ahi Mesud'un kim olduğuna ilişkin yazılı kaynaklara ulaşamadık. Bu yere ismini veren Ahi Mesud'un Osmanlı arşivlerinde verilen bilgilere göre ahilik teşkilatı üyesi olduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı arşivlerinden elde edilen ve Ankara tren yolunun güzergâhının belirtildiği aşağıdaki haritalarda Etimesgut "Amaksyz" olarak geçmektedir.
Ankara'nın idari sınırları 1927 yılında tekrar belirlenmiştir. 1932 yılma gelindiğinde ise Etimesgut merkeze bağlı bir nahiyedir. Tarihi kaynaklarda "Amaksyz", "Amaksus" ve "Akmasız" olarak adlandırılan Etimesgut uzun bir tarih boyunca Ahi Mesud olarak adlandırılmıştır (Gülekli, 1948).
İncelemelerimiz sonucunda haritalarda gösterilen "Amaksus" veya "Akmasız" adlarının Ahi Mesud ve günümüzde adlandırılışı ile Etimesgut'un çok yakınlarında başka bir yeri ifade ettiğini anlıyoruz.
Etimesgut açısından Ankara'nın Milli Mücadele'nin merkezi olması ve ardından yeni devletin başkenti olması büyük önem taşır. Cumhuriyet'le birlikte "muasır medeniyet" seviyesine ulaşma çalışmaları kapsamında örnek köy kurulması kararı Etimesgut'u tarih sahnesine çıkartmıştır.
Ahimesud'da örnek bir köy kurulması kararı 16 Mayıs 1928 tarih ve 6639 sayılı kararnameyle alınmıştır. Yapılan araştırmanın ardından hazırlanan rapor doğrultusunda Bakanlar Kurulu örnek köy kurulması kararını vermiştir. Etimesgut bu kapsamda örnek bir köy olarak kurulmuş ve buranın yeni devletin diğer alanlarına da örneklik yapması amaçlanmıştır.
Günümüzde Etimesgut ilçesi başkent Ankara'nın batısında toplam 10300 hektar yüzölçümüne sahip bir ilçedir. Batısını Sincan kuzey, güney ve doğusunu Yenimahalle ilçesi çevreler. Ankara metropolünün merkez ilçelerinden biri olan Etimesgut dört bir yandan önemli devlet yollan ile çevrelenmiştir.
Etimesgut tarihi İpek yolu üzerinde kurulmuştur. Bugün de Ankara-İstanbul demiryolu, Ankara-Ayaş ve Ankara-İstanbul karayolu Etimesgut'dan geçmektedir. Ayrıca Ankara-Eskişehir karayolu ilçenin güney sınırını teşkil etmektedir. Ankara çevre yolunun büyük bir bölümü Etimesgut sınırları içindedir.
Ayrıca Etimesgut'u doğu batı yönünde bir baştan bir başa aşıp giden banliyö trenlerinin de Etimesgut ulaşımına önemli bir katkısı vardır. Askeri havaalanı, Türk Kuşu tesisleri ve Kara Havacılık tesisleri de ilçe sınırları içerisindedir.
Etimesgut ilçesi doğudan batıya doğru eğimi azalan çanak şeklinde bir oluk vadi görünümündedir. Vadinin tabanına oturmuş Ankara Çayı’na dik tepe aralarından uzanan yan vadilerle bütünleşen Ankara ovası yer alır.
Etimesgut'u doğudan batıya yüzde üç eğim ile geçen Ankara çayı, Çubuk, İncesu ve Hatip çaylarınım birleşmesiyle oluşmuştur. Ankara çayı Akıncı ovasından gelen Ova Çayını (Zir Çayı) aldıktan sonra Malı köyde Haymana suyunu da alarak Sakarya ırmağı ile birleşir. Uzunluğu 140 km. olan ırmak üzerinde Çubuk 1, Çubuk 2, Kurtboğazı, Bayındır ve Kusunlar barajları kurulmuştur. Ankara çayının Etimesgut sınırları içinde kolu ve barajı yoktur.
Etimesgut 1968 yılına kadar nahiye merkezi olarak kalmış, çevresindeki 18 köy Etimesgut nahiyesine bağlanmıştı. 1968 yılında nahiyelik kaldırılarak "İstasyon Mahallesi" adıyla Yenimahalle ilçesine bağlanmıştır.
20 Mayıs 1990 tarihi itibariyle ilçe statüsü kazanmıştır. 19 Ağustos 1990 tarihinde ise ilk belediye seçimi yapılarak Etimesgut Belediyesi kurulmuştur.

Notlar:
(1) Etimesgut Arslanı [Buluç 1986:res. 2]: Gen.: 195 cm, yük.: 90 cm, derinlik: 31 cm. Üst kısımda dört kenet oyuğu bulunmaktadır. 1898 yılında J.W. Crowfoot ve J.G. Anderson tarafından bir duvara örülü olarak görülmüştür. Buluntu yeri, Ankara'nın 14 km batısındaki, o günkü adıyla Emeksiz Çiftliği'dir. (TAY Sayfasından)

(2) Bu kitabın Türkçe PDF Dosyasına www.acikarsiv.ankara.edu.tr adresinden ulaşabilirsiniz.


Taylan Köken

26 Şubat 2015 Perşembe

Elvan Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Etimesgut –Elvan Mahallesi

Kalıntıların Yeri: Elvan Kalıntıları, Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Elvan (Köyü) Mahallesi Anakadın Çeşmesi üstünde, Eski Mandıra mevkiindedir.

Kalıntı Bilgileri: Elvan Köyünün Anakadın Çeşmesi üstünde, Eski Mandıra Mevkiinde bulunan kalıntılar SİT Alanı olarak tescillenmiştir. Bu kalıntıların günümüzde hangi durumda olduğunu bilemiyoruz.
Kalıntılar 1991 yılı Koruma Kurulu kararıyla 1. ve 3. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.          
Taylan Köken

25 Şubat 2015 Çarşamba

Höyüktepe Höyük / ANKARA / GALATİA / Etimesgut –Merkez

Höyüğün Yeri: Höyüktepe Höyük, Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Merkezinde bulunan Zırhlı Birlikler Okulu Höyük Mevkiindedir.
Höyüktepe Höyük 
Seramik Kırıntıları
Höyük Bilgileri: Höyüktepe Höyük, Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığının 500m doğusundadır. Höyüktepe Höyük 120x83m boyutlarında, 6m yüksekliğindedir. Höyük üzerindeki buluntulara göre İlk Tunç Çağında iskân görmüş bir höyüktür. Sachihiro Omura Roma Dönemi keramiği tespit etmiştir. Höyük çevresinde de seramik kırıntıları ve höyüğün güney eteğinde yığma taş kalıntıları izlenmiştir.
Höyüktepe Höyük 2009 yılı Koruma Kurulu kararıyla 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.             
Kaynak: www.envanter.gov.tr / Sachihiro Omura -1994 yılı İç Anadolu’da Yürütülen Yüzey Araştırmaları -13.Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt:2 -1995

Taylan Köken

24 Şubat 2015 Salı

Çıngırdaklıtepe Höyükleri / ANKARA / GALATİA / Etimesgut –Eryaman Mahallesi

Höyüklerin Yeri: Çıngırdaklıtepe Höyükleri, Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Eryaman (Köyü) Mahallesi Çıngırdaklıtepe Mevkiindedir.
Çıngırdaklıtepe Höyükleri
Çıngırdaklıtepe Höyükleri
Çıngırdaklıtepe Höyükleri
Eryaman Köyü ve Höyük Bilgileri: Eryaman Hazretlerinin ismini verdiği köy günümüzde büyük bir yerleşim yeridir. Eryaman Hazretleri Türkmenlerin Cerit Koluna mensup olduğuna göre köyde bu kol tarafından kurulmuş olmalıdır.

Ankara –Sincan Yolunun 2 km kuzeyinde, Susuz Köyü yolunun sağında büyük bir tepenin yamacındaki iki höyükten oluşmaktadır. İlk höyük 60-70m çapında, 11-12m yüksekliğindedir, bu höyük kaçak kazılarla bir hayli tahrip edilmiştir. Höyük üzerinde Kiklopien Taş (Büyük Taş) tarzında dağılmış taşlar, bu höyükte büyük bir yapının varlığının kanıtıdır.
Höyük çevresindeki tarlalarda da benzer malzeme tespit edilmiştir. Yüzey buluntularına göre Höyük Geç Kalkolitik, İlk Tunç Çağı, Hitit Çağı ve Demir Çağında iskân görmüştür. Çıngırdaklıtepe II Höyük 24m yüksekliğindedir. Kaçak kazılarla bu alanda bir hayli talan görmüştür. Höyüğün batı yamacında Hititlerde görülen Kyklop Tarzı giriş görülmektedir. Bu höyük malzemeleri de aynıdır. Yangın geçirmiş olduğu düşünülen bu alan üzerinde özellikle Hitit Dönemi malzemesi daha yoğundur.
Çıngırdaklıtepe I ve II Höyükleri Koruma Kurulu kararıyla, 1993 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.          
   

Taylan Köken

23 Şubat 2015 Pazartesi

Bağlıca Höyük / ANKARA / GALATİA / Etimesgut –Bağlıca Mahallesi

Höyüğün Yeri: Bağlıca Höyük, Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Bağlıca (Köyü) Mahallesi Köyiçi Mevkiindedir.
Bağlıca Höyük Uydu Görüntü
Bağlıca Höyük
Bağlıca Köyü ve Höyük Bilgileri: Bağlıca Köyü 1530 yılı kayıtlarına Bağluca olarak anılmaktadır. Yine bu kayıtlara göre Ahi Mesud ve Ahi Şerafeddin Zaviyeleri vakfı olarak geçmektedir.
Bağlıca Höyük Eskişehir Yolunun kuzeyinde köyün merkezinde yer almaktadır. 150m çapındaki Bağlıca Höyüğün yüksekliği 3-4m kadardır. Höyük üzerinde yapılan ev ve ahır binalarıyla höyük bir hayli tahrip edilmiştir. Ayrıca höyüğün ortasından geçen köy yolu da, höyük üzerindeki tarım faaliyetleri de höyüğün tahribatına sebep olmuştur. Yüzeyde toplanan seramik kırıntılarına göre höyük, Tunç Çağı ve Roma Dönemi arasında iskân görmüştür.
Bağlıca Höyük 1994 yılı Koruma Kurulu kararıyla 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.             

Taylan Köken

22 Şubat 2015 Pazar

Kale Tepe Kalesi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Edige Köyü

Yerleşimin Yeri: Kale Tepe Kalesi / Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Edige Köyü Kaletepe Mevkiindedir.
Edige Kale Tepe Uydu Görüntüsü
Edige Köyü ve Kale Tepe Bilgileri: Edige Köyü bölgede Türklerin ilk iskan yerlerinden biridir. Kayıtlarda eski adı Ediki ve Edike olarak geçmektedir. Bu ismi araştırdığımızda Edik kelimesine ulaştık. “Kısa Çizme” anlamındadır.
Edige Köyü içinde Helenistik ve Roma Döneminden kalma antik malzeme görülmektedir.

Kale Tepe Kalesi: Sayın Levent Egemen Vardar ve Nalan Akyürek Vardar’ın 1999 yılı yüzey araştırmalarında incelediği bir yerleşimdir.
Köyün yaklaşık 1km doğusunda yer alan 940 m rakımlı bir tepe üzerindedir. Güneyinde Porsuk Deresiyle kuzeyindeki Kale Deresi arasında yüksekliği 50 m’yi bulan ve birbirine 200 m uzaklıkta olan iki tepeden oluşmaktadır. Doğuda bulunan tepe üzerinde seramik ve mimari bakiyeler tespit edilmiştir. Bu tepenin batısında aralarında 25m mesafe bulunan, uzunluğu 10-15m kadar gözlenen iki sıra duvar bakiyesi tespit edilmiştir.
Yüzeyde bulunan seramik kırıntılarına göre Kale / Yerleşim Helenistik ve Roma Döneminde iskân görmüştür.              
   
Kaynak: www.ankararehberi.com / Levent Egemen Vardar-Nalan Akyürek Vardar –Galatia Bölgesi Kaleleri /Yerleşmeleri Yüzey Araştırması: Ankara ve Kırıkkale illeri 1999 -18. Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt:2-2000

Taylan Köken

20 Şubat 2015 Cuma

Deliler Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Deliler Köyü

Kalıntıların Yeri: Deliler Kalıntıları, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Deliler Köyü içindedir.

Deliler Köyü ve Kalıntı Bilgileri: Deliler Köyü Oğuzların 24 boyundan biri olan Avşar /Afşarlara bağlı Delüler Aşireti tarafından kurulmuştur. Türklerin bölgedeki ilk iskan yerlerinden biridir. Köy Ankara Saman Pazarında bulunan Yakup Bey Mezarı vakfıdır.
Köy içinde Roma ve Bizans Döneminden kalma antik malzeme görülmektedir.
         

Taylan Köken

19 Şubat 2015 Perşembe

Aşağıkamışlı Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Aşağıkamışlı Köyü

Kalıntıların Yeri: Aşağıkamışlı Kalıntıları, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Aşağıkamışlı Köyündedir.

Aşağıkamışlı Köyü ve Kalıntı Bilgileri: Küre Dağı eteklerinde Balaban Çayına karışan bir derenin yatağında kurulu olan bir köydür. Köyün eski adı Kamışlızir’dir. Zir: "Aşağı, Alt" demektir. Köyde bulunan İçmece Deresindeki kaplıca suyu cilt ve sedef hastalığına iyi gelmektedir.
Köyün girişinde bulunan mezarlıkta Geç Osmanlı Döneminden kalma mezar taşları bulunmaktadır. 
         

Taylan Köken

18 Şubat 2015 Çarşamba

Kızevli Tepe Höyük / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yenimahalle

Höyüğün Yeri: Kızevli Tepe Höyük, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yenimahalle Kızevli Tepe Mevkiindedir.
Kızevli Tepe Höyük
Kızevli Tepe Höyükten Çevre
Kızevli Tepe Höyük Bilgileri: Doğal bir tepe üzerindeki höyük Elmalı Deresinin kuzeyinde 13-14m yüksekliğinde, etrafa hakim bir konumdadır. Bu höyüğümüz ise belediye imkanlarıyla tahrip edilmiştir. 1990-93 yılları arasında Höyük üzeri ağaçlandırılmak istenmiş ve ağaç dikimi için teraslar oluşturulurken tahribata uğramıştır. Tepesi neredeyse düzleşmiştir. Etrafı ise yerleşim alanı içinde olduğundan yapılaşmayla tahribata uğramıştır. Günümüzde imar planlarına göre piknik ve eğlence yeri olarak ayrılmıştır. Üzerinde toplanan çanak çömleğe göre Roma ve Bizans Döneminde iskân görmüştür.
Kızevlitepe Höyük Koruma Kurulu kararıyla 2002 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken

17 Şubat 2015 Salı

Kale Öreni / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Lalahan Beldesi

Örenin Yeri: Kale Öreni, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Lalahan Beldesi Kale Mevkiindedir.
Kale Öreni
Ören Bilgileri: Varlığını envanter sayfasından öğrendiğimiz ören Koruma Kurulu kararıyla I. ve III. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak 1997 yılında tescillenmiştir. Alan Kale, Kale Arkası ve Taşönü Mevkii olarak üçe bölünmüştür. III. Derece Sit Alanı Maden Ocağı faaliyetleriyle tahrip edilmiştir.         
   

Taylan Köken

16 Şubat 2015 Pazartesi

Hasanoğlan Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Hasanoğlan Beldesi

Kalıntıların Yeri: Hasanoğlan Kalıntıları, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Hasaoğlan Beldesi ve çevresine dağılmış durumdadır.

Hasanoğlan Beldesi Bilgileri: Hasanoğlan Beldesi de yüksek bir plato üzerinde kurulmuştur. İdris Dağının en yüksek noktası olan Kırk Kızlar Tepesi Hasanoğlan’ın en yüksek noktasıdır. Hasanoğlan 1.200 m rakımlıdır. Hasanoğlan’ı meşhur kılan günümüze kadar bakiyeleri kalmış olan Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü Okuludur. Bu bakiyeler 2001 yılında Koruma Kurulu Kararıyla 1. Derece Anıt Eser olarak tescillenmiştir.  
Türklerin bölgedeki ilk iskân yerlerinden biri de Hasanoğlan’dır. 1530 yılı kayıtlarında Lal’a Kervansarayı mezrası olarak zikredilen bu yerleşimde yolcuların konaklaması için Kervansaray ve Derbent yapılmıştır.
Aralık 1892 yılında hizmete giren İstanbul-Ankara demiryolu, daha sonra Dekovil hatlı olarak Yahşihan’a kadar döşenir. Bu hat Kurtuluş Savaşında cephane ve tahıl sevkiyatında kullanılacaktır. Bölgede adı geçen Lala Kervansarayı günümüze kadar ulaşamamıştır.
Hasaoğlan Heykelciği
Hasanoğlan Heykeli Bilgileri: Anadolu Medeniyetleri Müzesinde baş köşelerden biri Hasanoğlan Heykelciğine veya Hasanoğlan İdolüne ayrılmıştır. MÖ.2100-2000 yıllarına tarihlenen heykelcik Hasanoğlan’da kayaların arasına sıkışmış olarak tamamen tesadüfle bulunmuştur. Hatti yapımı eser elektron ve altından yapılmıştır ve bir kadını betimlemektedir. Mezar hediyesi olarak yapıldığı sanılmaktadır. Heykel üzerindeki bazı desenler, bölgede ele geçen testilerde de süsleme olarak görülmektedir.
Hasanoğlan Kabartması 
Hitit (Roma) Kabartması: Hasanoğlan Deresi içinde bir kaya üzerine yapılmış olan rölyef, zaman içinde derenin ve taş ocağının taşımış olduğu alüvyonlarla yerin altına gömülmektedir. Köylülerin Gavur Suvatı olarak isimlendirdiği kabartmalar Hitit Kabartması olarak literatüre geçmiştir. Hitit Kabartması olarak anılmasına rağmen, kabartma Roma Döneminden kalmıştır. Bu kabartmanın son durumu hakkında bilgimiz yoktur.
Koruma Kurulu kararıyla 1995 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT olarak tescillenmiştir.

Diğer Kalıntı Bilgileri: Hasanoğlan içinde Roma Döneminden kalma Mil Taşı olarak kullanılmış olan, üzeri yazılı sütun parçaları bulunmaktadır. Bu sütunlar okul içindedir. Ayrıca köy camisinde de sütun parçaları vardır. Yine Hasanoğlan Köy çeşmesinde kullanılan devşirme malzeme ve sütun kaideleri görülmektedir. Bu parçaların Lalahan’dan köye getirildiği söylenmektedir. Ayrıca Köy Enstitüsü içinde devşirme mimari parçalar, heykel parçaları süs objesi olarak kullanılmıştır.
   

Taylan Köken

15 Şubat 2015 Pazar

Kisecik Tümülüsü / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Tümülüsün Yeri: Kisecik Tmülüsü, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesine 3km uzaklıktaki Kisecik Mevkiindedir.
Kisecik Tümülüsü
Kisecik Tümülüsü Bilgileri: Tümülüs taşlık ve kayalık bir arazi üzerindedir. Bulunduğu ortamda etrafına hakim konumdadır. Batısında Kiseğinçay Deresi geçmektedir. Tümülüs eteğinde ve üzerinde üç ayrı kaçak kazı çukuru tespit edilmiştir.
Kisecik Tümülüsü Koruma Kurulu kararıyla 2009 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken

14 Şubat 2015 Cumartesi

Kaletepe Kalesi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Karacahasan Köyü

Kalenin Yeri: Kaletepe Kalesi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Karacahasan Köyü Kale Tepe Mevkiindedir.
Kaletepe Kalesi
Kaletepe Kalesi
Kaletepe Kalesi Bilgileri: Karacahsan Köyünün kuzeyinde ana kaya üzerine oturmuş olan, taş duvarlarla inşa edilmiş, bir Kale / Yerleşimdir. Duvar yükseklikleri yaklaşık 5-6m kadardır. Bu alanın çevreye gören konumu sebebiyle gözetleme amaçlı kullanıldığı düşünülmektedir. Geç dönemlerde kullanıldığı düşünülen kale kaçak kazılarla tahrip edilmektedir.
Kale Tepe Koruma Kurulu kararıyla 1993 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir. 
   
Kale Tepe Sayın Levent Egemen Vardar ve Nalan Akyürek Vardar tarafından 2000 yılında bölgede yapılan yüzey araştırmalarında ziyaret edilmiştir.
Üç yanı sarp konik bir tepenin üzerinde bulunan Kale Tepe Kınıkçayı Deresi’nden 100-130m kadar yüksektedir. Tepe üzerinde 30x40 m boyutlarında bir alanı çevreleyen duvar bakiyesi tespit edilmiştir. 30 m kadar çok düzgün izlenen duvarların kalınlığı 2,65 m ölçülmüştür, bu da duvarların sur olarak kullanıldığını göstermektedir.
Kalenin nispeten zayıf olan doğu yönünde teraslama yapılarak bir set oluşturulması ilginç bulunmuştur. Seramik kırıntılarına göre gözetleme amaçlı bu Kale / Yerleşim Bizans Döneminde iskân görmüştür.
   
Kaynak: www.envanter.gov.tr / Levent Egemen Vardar-Nalan Akyürek Vardar –Galatia Bölgesi Kaleleri /Yerleşmeleri Yüzey Araştırması: Ankara ve Kırıkkale illeri 1999 -18. Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt:2-2000

Taylan Köken

13 Şubat 2015 Cuma

Höyüktepe Höyük / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Karahasan Köyü

Höyüğün Yeri: Höyüktepe Höyük, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Karahasan Köyü Kaletepe Kalesinin yakınındadır.
Höyüktepe Höyük
Höyüktepe Höyük Bilgileri: Höyüktepe Höyük tarım faaliyetleri sebebiyle düzleşerek yok olmak üzere olan bir höyüğümüzdür. Yüzey incelemesinde üzerinde toplanan seramik kırıntılarına göre Son Tunç Çağında iskân görmüş bir höyüktür.
Höyüktepe Höyük, Koruma Kurulu kararıyla 1993 yılında 1.Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.        
   

Taylan Köken

12 Şubat 2015 Perşembe

Dedeardıç Kalesi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Hasanoğlan Beldesi

Kalenin Yeri: Dedeardıç Kalesi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Hasanoğlan Beldesi Dedeardıç Mevkiindedir.
Dedeardıç Kalesi
Dedeardıç Kalesi
Dedeardıç Kalesi
Dedeardıç Kalesi
Dedeardıç Kalesi Bilgileri: Hasanoğlan Beldesinin Dedeardıcı Mevkiinin ovaya bakan kısmında kayalık bir alan kale / yerleşim olarak kullanılmıştır. Bu alanın üst bölümünde 10x15m ölçülerinde oval formlu bir gözetleme kulesine ait duvar belirlenmiştir. Kulenin iç kısmında kaçak kazı çukurları tespit edilmiştir. Kulenin batı yönünde bir dil gibi uzanan yükseltinin üzerinde 8-9m çapında, 1,5m yüksekliğinde bir Tümülüs bulunmaktadır. Tümülüsün konisi kaçak kazılarla tahrip edilmiştir. Kayalık arazide Kaya Mezarı ve yüzeyde Roma ve Bizans Dönemi Seramiği tespit edilmiştir.               
Dedeardıç Kalesi Koruma Kurulu kararıyla 2004 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken

11 Şubat 2015 Çarşamba

Sungur Yerleşimi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Merkez

Yerleşimin Yeri: Sungur Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, merkezinde Bedir Köyü Sungur Mevkiindedir.
Sungur Yerleşimi
Sungur Yerleşimi
Sungur Yerleşimi
Sungur Yerleşimi Bilgileri: Sungur yerleşimi yaklaşık 2 km²  alana yayılmış olan büyük bir yerleşim yeridir. Detaylı çalışmalarla yerleşimin planının çıkarabileceği yapı kalıntıları tespit edilmiştir. Yerleşim üzerinde İlk ve Son Tunç Çağı seramiğiyle birlikte, geç dönem Roma ve Bizans Dönemi seramik parçaları tespit edilmiştir. Yerleşimin Roma ve Bizans Döneminde yoğun olarak iskân gördüğü düşünülmektedir.
Sungur Yerleşimi Koruma Kurulu kararıyla 1993 yılında 1. Derece SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
Ayrıca yine bu alanda Kaletepe Mevkii Koruma Kurulu kararıyla 1993 yılında 1. Derece SİT Alanı olarak tescillenmiştir.             
   

Taylan Köken

10 Şubat 2015 Salı

Yeşildere Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Kalıntıların Yeri: Yeşildere Kalıntıları, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesi ve etrafındadır.
Aslan Heykeli
Pencere Kayası
Yeşildere ve Kalıntı Bilgileri: Eski adı Dereşıh ve Dereşeyh olan belde İdris Dağı eteklerinden akan dere kenarında kurulduğundan ve Seyyid Cemali Zaviyesi ve Türbesi burada olduğundan bu adı almış olmalıdır. Belde 1970 yılında afet bölgesi ilan edilince günümüzdeki yerine taşınmış ve 1992 yılında belde olmuştur. Ayrıca Hasanoğlan Hacı Bayram-ı Veli Vakfı’na ait bir kısım arazi Yeşildere sınırları içindedir.
Yeşildere Beldesi sınırlarında bir çok antik yerleşimler, kalıntılar ve tekil buluntular bulunmaktadır. Yeşildere Beldesi tarihi Milat öncesine uzanırken, daha sonra Galat, Roma ve Erken Bizans’a tarihlenen bakiyeler dikkati çekmektedir. Beldede, Bazan Kayası ve Marmalı Mevkiinde kabartmalı taşlar, Yağlıpınar Mevkiinde beşikli tonozlu taş, Seyyid Cemali Türbesinde antik sütunlar, Roma Döneminden kalma sütun ve başlık parçaları, belde içinde Roma Döneminden kalma aslan heykeli, Sarayözü Mevkiinde sütun başlıkları, Eski Köy yakınlarında mağara ve belde yakınındaki Pencere Kayası tarihi bakiyeler ve izlerdir.
          

Taylan Köken

9 Şubat 2015 Pazartesi

Kavışık Yerleşimi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Yerleşimin Yeri: Kavışık Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesi Kavışık Mevkiindedir.
Kavışık Yerleşimi
Kavışık Yerleşimi Bilgileri: Şıhlarbağı Höyüğün 250m kuzeybatısında Sarayözü Deresi kıyısında bulunmaktadır. Dere yatağına doğru eğimli bir arazi üzerinde 400m çapında bir yerleşimdir. Yerleşim üzerinde toplanan seramik kırıntılarına göre Roma Döneminde iskân görmüştür. Yerleşim tarımsal faaliyetler ve kaçak kazılarla tahrip olmaktadır.
Kavışık Yerleşimi Koruma Kurulu kararıyla 1994 yılında 1.Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.         
   

Taylan Köken

8 Şubat 2015 Pazar

Şıhlarbağı Höyük / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Höyüğün Yeri: Şıhlarbağı Höyük, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesi Şıhlarbağı Mevkiindedir.
Şıhlarbağı Höyük
Şıhlarbağı Höyük Bilgileri: Şıhlarbağı Höyük, Yeşildere Beldesinin 5,5km güneydoğusunda Ankara-Kırıkkale Karayolunun kenarındadır. Höyük yaklaşık 400m çapında yüksekliği ise 6-10m arasında değişmektedir. Höyük üzerinde toplanan seramik kırıntılarına göre Helenistik ve Roma Döneminde iskân görmüştür. Höyük tarımsal faaliyetler ve kaçak kazılarla tahrip olmaktadır.
Şıhlarbağı Höyük Koruma Kurulu kararıyla 1994 yılında 1.Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.        
 
Kaynak: www.envanter.gov.tr

Taylan Köken

7 Şubat 2015 Cumartesi

Üçsivriler Tümülüsleri / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Tümülüslerin Yeri: Üçsivriler Tümülüsleri, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesi Çiştepe Mevkiindedir.
A Tümülüsü
A Tümülüsü Kaçak Kazı
B Tümülüsü
B Tümülüsü Kaçak Kazı
C Tümülüsü
C Tümülüsü Kaçak Kazı
Tümülüs Bilgileri: Yeşildere Beldesi’nin 4km kuzeybatısında, İdris Dağı eteklerinde kalmaktadır. Üç adet tümülüsten oluştuğundan Üçsivriler adıyla anılmaktadır.
A Tümülüsünün çapı 40m, yüksekliğiyse 10m kadardır. En büyük tümülüstür. Tümülüs üzerinde eski yeni beş tane kaçak kazı çukuru tespit edilmiştir.
B Tümülüsünün çapı 20m, yüksekliği 6m kadardır. En kuzeyde kalan tümülüstür. Tümülüs kaçak kazılarla tamamen tahrip edilmiştir. Mezar odasına ulaşılmış, odanın duvarları yıkılmış ve kırılmıştır.
C Tümülüsünün çapı 10m, yüksekliği 1,5m kadardır. En küçük ve güneyde kalan tümülüstür. Bu Tümülüs de kaçak kazılarla tamamen tahrip edilmiştir.    
Üçsivriler Tümülüsleri ayrı ayrı Koruma Kurulu kararıyla 2000 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.       
   

Taylan Köken

6 Şubat 2015 Cuma

Özbağlar Yerleşimi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Yeşildere Beldesi

Yerleşimin Yeri: Özbağlar Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Yeşildere Beldesi Özbağlar Ağıl Kayası Mevkisinin 1km kuzeydoğusundadır.
Özbağlar Yerleşimi
Özbağlar Yerleşimi
Özbağlar Kaçak Kazı Çukuru
Özbağlar Kaçak Kazı Çukuru
Özbağlar Bilgileri: Yerleşimin varlığı iki kaçak kazı çukuruyla tespit edilmiş diyebiliriz. Kaçak kazı çukurlarının kenarında tespit edilen Roma Dönemi kırıntılara göre bu alanda hamam veya fırın kalıntısının olduğu düşünülmektedir.
Bu alanda döşeme tuğlaları, kase ve vazo parçaları tespit edilmiştir. Yerleşim yeri kaçak kazı ve tarımsal faaliyetlerle tahrip edilmektedir.
Özbağlar Yerleşimi Koruma Kurulu kararıyla 2003 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.       
   

Taylan Köken

5 Şubat 2015 Perşembe

Asartepe Yerleşimi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Süleymanlı Köyü

Yerleşimin Yeri: Asartepe Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Süleymanlı Köyü Asartepe Mevkiindedir.

Asartepe Bilgileri: Süleymanlı Köyünün yaklaşık 2km kuzeybatısında 1.060m rakımlı bir tepe üzerindeki Kale/Yerleşimdir. Tepe Yerleşimi olarak düşünebileceğimiz Asartepe yakınından geçen Balaban Çayı ve çevresini kontrol etmektedir. Tepe noktası doğu yönünde bulunan dere yatağından 100m kadar yüksekliktedir. Güney yönünde tepe noktasından kademeler halinde olan eğimli arazi üzerinde sur ve yapı izleri gözlemlenmiştir. En üst düzeyde 5x5m ölçülerinde kare planlı yapı kalıntısı dikkat çekicidir. Yüzeyde görülen seramik kırıntılarına göre yerleşimin Bizans Döneminde iskan gördüğü düşünülmektedir.            
   
Kaynak: Levent Egemen Vardar –Nalan Akyürek Vardar –Galatia Bölgesi Kaleleri Yerleşmeleri Yüzey Araştırması: Ankara ve Kırıkkale İlleri 1999 -18. Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt:2-2000

Taylan Köken 

4 Şubat 2015 Çarşamba

Arlık Kırması Yerleşimi / ANKARA / GALATİA / Elmadağ –Süleymanlı Köyü

Yerleşimin Yeri: Arlık Kırması Yerleşimi, Ankara İli, Elmadağ İlçesi, Süleymanlı Köyü Arlık Kırması Mevkiindedir.
Arlık Kırması Yerleşimi
Arlık Kırması Yerleşimi
Süleymanlı Köyü ve Arlık Kırması Bilgileri: Süleymanlı Köyü Oğuzların 24 boyundan biri olan Avşar /Afşarlara bağlı Salmanlı aşireti tarafından kurulmuştur.
Süleymanlı Köyü’nün ve Bala Yolunun güneyinde, Akçay Deresinin kıyısında kalan arazi üzerindeki yerleşim SİT Alanı olarak tescillenmiştir. Yapılan yüzey araştırmasında ele geçen pişmiş toprak seramik ve yapı malzemeleri Roma, Geç Roma ve Bizans Döneminden kalmadır. Yerleşim tarım faaliyetleri ve mehilli arazi yapısında oluşan erezyondan dolayı tahribata uğramaktadır.
Arlık Kırması Yerleşimi Koruma Kurulu kararıyla 2007 yılında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken 

3 Şubat 2015 Salı

Yiğitli Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Çubuk –Yiğitli Köyü

Kalıntıların Yeri: Kalıntılar, Ankara İli, Çubuk İlçesi, Yiğitli Köyündedir.
Kervancı Köprüsü
Yiğitli ve Kalıntı Bilgileri: Yiğitli Köyü 1463 yılı öncesi iskân gören köylerimizdendir. Yiğitli Köyünün eski Aybek, İğbek, İybek ve Epik adıyla geçmektedir.
Köy mezarlığında antik dönem devşirme malzeme bulunmaktadır. Ayrıca Yiğitli Köyü ile Aşağıobruk Köyü arasında kalan ve köylülerin Kervancı Köprüsü olarak adlandırdığı tarihi su kemeri Koruma Kurulu kararıyla 2014 yılında 2.Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken

2 Şubat 2015 Pazartesi

Yeşilkent Cami / ANKARA / GALATİA / Çubuk –Yeşilkent Köyü

Caminin Yeri: Cami, Ankara İli, Çubuk İlçesi, Yeşilkent Köyü Koca Dere yatağındadır.
Yeşilkent Köyü
Yeşilkent ve Kalıntı Bilgileri: Yeşilkent Köyü 1463 yılı öncesi iskân gören köylerimizdendir. Köyün eski adı kayıtlarda Ahur veya Ahırköy olarak geçmektedir. Binari İli topraklarındandır. Köyde Koca Dere yatağında eski cami bulunmaktadır. 1955 yılında konulan tamirat kitabesinde caminin yapılış tarihi 1765 yılı gözükmektedir. Yine cami duvarına konan başka bir kitabede 1809 yılı tarihi ve El-Hac Mustafa Efendi yazısı okunmaktadır. Bu cami duvarlarında yine Roma ve Bizans Dönemi devşirme malzeme görülmektedir.
    

Taylan Köken

1 Şubat 2015 Pazar

Sığırlıhacı Kalıntıları / ANKARA / GALATİA / Çubuk –Sığırlıhacı Köyü

Kalıntıların Yeri: Kalıntılar, Ankara İli, Çubuk İlçesi, Sığırlıhacı Köyü içinde ve yakındadır.

Sığırlıhacı ve Kalıntı Bilgileri: Sığırlıhacı Köyü 1463 yılı öncesi iskân gören köylerimizdendir. Hacca gitmek için Sığırlarını satan köylüler, köyümüzün adını koymuş olurlar.
Köy içinde antik devşirme malzeme bulunmakta ve köy yakınında “Ören Yeri” adıyla kalıntılar bulunmaktadır. Bu kalıntıların hangi dönemden kaldığını bilmiyoruz.
    

Taylan Köken