Çaltılıçukur’un Yeri: Antalya İli, Akseki İlçesinin merkezine 34 km uzaklıkta olan köyün çevresinde bulunan kalıntılardır.
Bölgede benzerleri bolca görülen
Roma Dönemi bakiyeleri
Kalıntı Bilgileri: Çaltı, çalı, çalılık yer
anlamındadır. Çaltılıçukur’da, köyün
kuzeydoğusunda, “Gavuryeri” denilen
mevkide yerleşim kalıntıları görülmektedir.
Sayın Mustafa Yılmaz ve Osman Doğanay’ın bölgede yapmış
olduğu çalışmalarda kalıntılar hakkındaki bilgiler şöyledir:
Köy, Akseki-Gündoğmuş sınırında yer almakta
ve Akseki’nin doğu yönündeki son köy olan Pınarbaşı (Manavlu/Minval) ile
komşudur. Köy çevresindeki Gavuryeri
ve Asar Tepe Mevkilerinde önemli bir
antik kentin mimari yapıları büyük oranda tahrip edilmiş durumdadır. Bu
kalıntılardan özellikle küçük bir kilisenin apsisi nispeten korunabilmiştir.
Köy mezarlığı içerisinde daha önce kaynaklara geçen 1.17x0.72x0.47 m
ölçülerindeki yazıtlı bir blok dikkati çekmektedir. Çaltılı Çukur, Sarınçönü Mevkiinde ise iki ayrı sarnıç
korunmuş olarak günümüze gelebilmiştir. Sarnıçların yakın çevresinde antik
yapılara ait duvar kalıntıları yer almaktadır.(1)
Çaltılıçukur kalıntılarıyla ilgili diğer bir detaylı araştırma İlkçağ’da Akseki Bölgesi isimli
çalışmalarında Sayın Mustafa Adak hocamız ve yardımcıları tarafından
verilmektedir. Ekibin bu buluntularla ilgili yorumlarını direk
aktarıyorum:
Gündoğmuş İlçesi, Karadere Mahallesi
yakınlarında yüksek bir tepenin üzerine kurulu Kasai kentinin egemenlik sahası,
batıda en azından Güzelsu ve Çaltılıçukur civarına kadar uzanmaktadır. Bu
nedenle Kasai’ın Roma Dönemi’nde, Akseki’ye bağlı topraklarda hak sahibi olan
dördüncü kent olduğunu söyleyebiliriz. Çaltılıçukur Mahallesinin kuzeydoğusunda
yer alan ve büyük bir kome (köy) niteliği taşıyan Asar Tepe’den modern yerleşim
alanına kadar yuvarlanmış olması gereken ve bugün mahalle mezarlığının
duvarında devşirme malzeme olarak kullanılan bir heykel kaidesi üzerindeki
kitabe, Kasai kentinin İ.S. 3. yy’ın ortalarında kendi vatandaşı Caelianus
Memnon’u onurlandırdığını belgelemektedir. Adı geçen şahıs kentin eşraf
tabakasına mensup olmakla birlikte, genç yaşta, dolayısıyla memleketinin
kendisinden beklediği hayırları gerçekleştiremeden vefat etmiştir. Yine de
kitabede babası hakkında verilen bilgiler bu ailenin kentin seçkinleri
arasındaki ayırt edici konumunu açıkça ortaya koymaktadır.(2)
Kaynak: (1)
Mustafa Yılmaz- Osman Doğanay / Akseki, İbradı ve Gündoğmuş (Antalya) Çevresi
Arkeolojik Çalışmaları (2) Prof. Dr.
Mustafa Adak, Yrd.Doç.Dr. Burak Takmer, Yrd. Doç. Dr. Ebru Akdoğu Arca / İlkçağ’da
Akseki Bölgesi
Taylan Köken