29 Eylül 2012 Cumartesi

Elaitikos / Çandarlı Körfezi...

Elaitikos: Haritalarda Elaitikos Kolpos veya Elaitikos Sinus olarak geçen Çandarlı Körfezidir. Körfezin kuzey yönünde Pitane Antik Kenti, doğu yönünde Elaia Antik Kenti ve hemen altında Gryneion Antik Kenti ve güneyinde Myrina Antik Kenti bulunmaktadır. 
Elaia Hellen dilinde "Zeytinlik" demektir. 

Taylan Köken  

28 Eylül 2012 Cuma

Kane / Kara Dağ...

Kane: Günümüzdeki Kara Dağdır. 772mt yüksekliğindeki dağ Dikili ve Çandarlı yerleşimini üzerinde taşıyan yarımadanın en yüksek dağıdır. Tepesinde volkanik krater gölü olan Kara Göl vardır. En yüksek noktasına Seyrat Tepe denmektedir.

Taylan Köken

26 Eylül 2012 Çarşamba

Elaiousa-Elaioussa Yerleşimi / İZMİR / AİOLİS –Dikili –Georgios (Corci) Adası


Elaiousa’nın Yeri: İzmir ili Dikili ilçesi Çandarlı Beldesi adalarından GeorgiosCorciMardaliçKız Kulesi Adası olarak değişik adlarda anılan adanın üzerindeki kalıntılardır. 
Elaiousa İzmir-Çanakkale karayolundan Pitane-Çandarlı tabelasını takip ederseniz 10km sonra Çandarlı’ya varıldıktan sonra Bademli yönüne doğru kıyı takip edilirse Deniz Köye gelinir. Deniz Köyün karşısındaki dört adanın büyük olanıdır. Yerleşim antik Kane yani Karadağ’ın eteklerindedir.
Mardaliç Adası, Kara Ada, Güvercin Adası, İkikardeşler (İkizceler) Adaları 1991 yılında 1.Derece Doğal SİT alanı olarak tescil edilmiştir. 
Çandarlı Adaları Uydu Görüntü
Elaiousa Uydu Görüntüsü
Corci Adası Panoramik Görüntü
Corci Adası Panoramik Görüntü 
Corci Adası Panoramik Görüntü 
Corci Adası Panoramik Görüntü 
Elaiousa’nın Adı: Sayın Bilge Umar’a göre Elaiousa, Ela-uw(a)-assa’dır yani “Boğaz /Geçit-lik- yerleşimi” anlamındadır.
Denizköy ve Corci Adası
Denizköy ve Corci Adası
Corci Adası
Denizköy ve Corci Adası
Denizköy ve Corci Adası

Corci Adası
Kara Ada ve Corci Adası
Elaiousa Kısa Tarihçesi: Strabon’a göre Pitane kentinin hizasında bir adadır.
İon kenti olan Erythrai kentine bağlı bir küçük yerleşimdir. Bu küçük yerleşim Hellespontos’a giden deniz yolu üzerinde Erythrai kenti için bir uç karakolu olarak inşa edilmiştir. Attika Delos Deniz Birliğinde çok düşük vergi payıyla adı geçer. Listedeki adı Elaiousa Erythraion olarak anılmaktadır.
1357 yılında Cenevizli Francesco Gattilusia yörede hakimiyetini pekiştirmiş, Çandarlı Kalesini yapmışlar ve Enez’den Çandarlı’ya kadar tüm kuzey Ege’yi denetimlerine almışlardır. Osmanlı’ya düzenli vergi ödeyerek, evlilikler yaparak güçlerini pekiştirmişlerdir. Çandarlı körfezindeki –antik adı Elaitikos Sinus- Pitane antik kentinin üzerine kurulmuş olan kalenin güvenliği için denizden gelecek tehlikeleri önceden bildirmek için Corci adasının denize bakan tarafında bir gözetleme kulesi inşa ederler.       
Fatih Sultan Mehmet döneminde komutanı Mahmut Paşa tarafından Çandarlı kalesi fethedilince, ada da Osmanlı’ya katılır.
Corci Adası Osmanlı toprağına katılınca, metruklaşmış ve korsan yatağına dönmüştür. Osmanlı’yı uzun yıllar uğraştıran Korsika asıllı Georgia Maria bu adada faaliyet göstermiştir. Bu yüzden ada St.George adası olarak anılmış ve yöre halkının söylediği şekille Corci Adası olarak günümüze kadar anılmıştır. Korsan Georgia, Lepette adındaki teknesiyle Venediklilerin hizmetine girmiş ve kıyı boyunda korsanlık faaliyetlerinde bulunmuştur. Civar yerleşimlerden yakaladığı çiftçileri, istediklerini alamayınca, kulenin alt bölümü olan zindanda hapsediyor, köle olarak Venediklilere satıyordu.
17.yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu Kaptan Paşa’yı görevlendirir ve Gergia Maria bir kuşatma ile öldürülerek ele geçirilmiştir.      
Corci Adası Ceneviz Kulesi
Ceneviz Kulesi
Corci Adasının Ucundaki Ada
Kara Ada
Denizköy ve Corci Adası
Kara Ada
Çandarlı Adaları
Çandarlı Adaları
Corci Adası
Elaiousa Kalıntıları ve Araştırma Sonuçları: Adada bulunan kule 1989 yılında Ayda Arel tarafından araştırılmıştır. Gözetleme Kulesi 3,5mt duvar kalınlığında, 15x15 boyutlarında kare planlı çatısı olan 15mt yüksekliğinde olan kule adanın en yüksek yerine inşa edilmiştir ve zindan olarak da kullanılmıştır. Günümüzde çatısı yok olmuştur. Kule yeryer devşirme malzemeler kullanılarak inşa edilmiştir. Sanıyoruz ki, Çandarlı Kalesi nasıl Pitane kentinden alınan devşirme malzemelerle yapılmışsa, kule yapımında da bu devşirme malzemeler kullanılmış olmalıdır.     
Adada kulenin haricinde iki Bizans Dönemi şapeli kalıntısı ve adanın arkasında bulunan kapalı koyda Roma Dönemi hamam kalıntıları mevcuttur. Ayrıca kaleye ait olduğu düşünülen bir yazıtın parçası da ele geçmiştir.
Seyrat Tepeden Corci Adası
Corci Adası
Corci Adası Adam Kayalar
Corci Adası Adam Kayalar
Corci Adası Akvaryum Koyu
Kaynakça: Hülya Boyana –Tarih İncelemeleri Dergisi -2006 / Ayda Arel -8. Araştırma Sonuçları Toplantısı -1990 / Bilge Umar –Türkiye’deki Tarihsel Adlar –İnkılâp -1993 / www.denizkoy-dikili.tr.gg 

Taylan Köken

24 Eylül 2012 Pazartesi

Pitane-Pitana Antik Kenti-IV / İZMİR / AİOLİS –Dikili -Çandarlı Beldesi


Pitane Buluntuları: Pitane buluntuları arasında Arkaik Döneme tarihlenen MÖ.630’lı yıllara ait Attika  siyah figür seramiği 146 parça ile en zengin buluntu veren yerdir. Bu döneme ait kyliksler, amphoralar, oinokhoeler, aryballoslar, lekythoslar, diğer çeşitli kaplar, kaseler, tabaklar ve pişmiş topraktan figürinler dikkat çekicidir.
Ayrıca Pitane’nin çoğunluğu Orientalizan Döneme ait yani MÖ.650-570 yılları arasındaki kapların üretildiği yerdir. Batı Anadolu’da Phokaia, Kyme ile birlikte Pitane şehri bu dönemde üretim yapan merkezlerden birisidir.   
Amphora
Amphora Ayrıntı
Aryballos'lar 
Aryballos'lar
Ayaklı Tabak
Dynos
Dynos
Figürinler
Pitane Buluntuları
Kase
Kase
Tabak
Tabak
Tabak
Tabak
Batı Anadolu’da Arkaik ve Klasik dönemlerde cam üretimi ile ilgili fazla ürün ele geçmemiştir. Bu yüzden cam üretimi yapılıp yapılmadığı konularında fazla bilgimiz yoktur. Bunun bir sebebi de kazıların yeterli oranda yapılmadığıdır.
Assos, Adramyttion, Pitane gibi muhtelif nekropol kazılarında bol miktarda iç kalıplama tekniğinde üretilmiş kap ele geçmiştir. Bunların imal yerleri bilinmemekle birlikte, genel düşünce limanları bulunan bu kentlerin, bu cam malzemeleri ithal ettikleridir.
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Oinokhoe
Not: Resimler İzmir Sanat ve Tarih Müzesindeki Pitane standından.

Kaynakça: Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal – Türk Arkeoloji Dergisi Sayı:10-1 -1960 / Ömür Dünya Çakmaklı –Uşak Arkeoloji Müzesinde Korunan Roma Dönemine Ait Cam Eserler -2007 / Bergama Belleten Sayı:9 -1999 /  Bergama Belleten Sayı:15 -2006 / Yasemin Tuna Nörling -11. Araştırma Sonuçları Toplantısı -1993 / Hülya Boyana –Tarih İncelemeleri Dergisi -2006 /  Sefa Taşkın –Mysia ve Işık İnsanları –Sel Yayınları -1997 / Azra Erhat –Mitoloji Sözlüğü -1996.

Taylan Köken