PHOKAİA
ANTİK KENTİ KALINTILARI:
İlk Yerleşim
Alanı: Kent surlarının dışında kentin güneyindeki yamaçta yapılan kazılarda
Foça’nın ilk yerleşim yeri tespit edilmiştir. Buradaki keramik parçaları İlk
Tunç Çağının geç evresine yani MÖ.3.Binin ikinci yarısına tarihlenmektedir.
Kazı yapılan bu alan çok küçük olmasına rağmen İlk Phokaia Yerleşmesinin tarihi
açısından önemli bulgulara ulaşılmıştır.
Bu alanda Orta Tunç Çağı keramiklerine ve duvar yapısına rastlanmıştır.
Yine bu alanda MÖ.1400 yılından kalma Oval Ev yapısı Mykenler tarafından
yapılmış olmalıdır. Bu alanda aynı dönemden bol miktarda Myken keramikleri bulunmuştur.
Yine bu alanda bulunan Demirci Atölyesinin tarihi MÖ.1100’lerdir. Bu
tarih onu Anadolu’nun ilk demir atölyesi yapmaktadır. Bu alanın Arkaik Dönemde
terk edildiği düşünülmektedir.
 |
| Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü |
 |
| Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü |
 |
| Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü |
 |
| Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
Athena
Tapınağı: Ksenophon ve Pausanias’ın da andığı Athena Tapınağı kentin Persliler
tarafından istilasında yakılıp, yıkılmıştır. Tapınak kentin en hakim yerinde,
yüksek bir düzlükte, denizden de görülebilen bir heybete sahiptir. İlk kazılar
Ekrem Akurgal hocamız tarafından 1954 yılından 1957 yılına kadar genişleyen
açmalarla başlamıştır. Bu kazılarda bulunan İon Başlığı ve yapılan
değerlendirmelere göre MÖ.600’larda tüf taşından yapılmış, Roma Döneminde
mermerden yenilemeler yapılmıştır. Bu alanda bulunan keramik parçalarının en
eskileri MÖ.9. yüzyıla yani Protogeometrik Döneme aittirler.
Athena Tapınağı ve çevresi Foça’nın ikinci yerleşim alanıdır. İlk
yerleşim alanı kullanılırken bu alanda da iskan başlamıştır. Bu alanda İlk, Orta
ve Geç Tunç Çağı keramiklerinin bulunması, bu alanın Kybele Sunağı ve Athena
Tapınağında ibadetlerini yapan Foça’lılar zamanla burada kentin ikinci yerleşim
alanını kurmuşlardır.
Cumhuriyet Döneminde bu alan üzerine yapılan ilkokul özel izin ile yıkılmış
ve Athena Tapınağının temelleri ortaya çıkarılmıştır. Bu yıkım kazı ekibi tarafından Türkiye
Arkeolojisinde bir ilk olarak nitelenmektedir.
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
Arkaik Dönem
Duvarları: Herodot Phokaia Antik Kentini saran ve 7-8 km uzunluğunda Arkaik Dönemden
kalma MÖ.600 yıllarında yapılmış olan surlardan bahsetmektedir. Bu kent
surlarının bazı bakiyeleri kıyıda bulunan surların altında görülmektedir.
Üzerine önce Cenevizliler, sonra da Osmanlılar surlar yapmışlardır. Bu surların
bulunduğu yerlerin bazı izleri ise çevrede bulunan tepelerdeki kayalık
zeminlerde görülmektedir. Kentin doğusunda kalan Değirmentepe, Altın Mağarası
Tepesi’nde kayalarda bulunan izler, Felix Sartiaux tarafından merdiven olarak
düşünülmüştür. Oysa bu izler kenti saran sur duvar taşlarının oturduğu
nişlerdir.
Bu surun günümüze kadar gelen ve ziyaret edilen bir parçası Maltepe
Tümülüs’ün altında kalarak korunmuştur. Bu sur parçası Herodot Duvarı
olarak adlandırılmıştır.
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
 |
| Kybele Kutsal Alanı |
Maltepe
Tümülüs: Antik yerleşimin 500-700mt doğusundadır. Sayın Ömer Özyiğit’in kazılarıyla,
Maltepe’nin bir Tümülüs olduğu belirlenmiş ve burada ortaya çıkan Herodot
Duvarı’nın temizlenmesi, düzenlenmesi ve bakımı yapılmıştır. Bu kazılarda
bulunan keramik parçaları Arkaik, Helenistik ve Roma Döneminden kalmadır.
 |
| Herodot Duvarı Tabelası |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Herodot Duvarı |
 |
| Maltepe Tümülüsü |
 |
| Keramik Parçaları |
 |
| Keramik Parçaları |
 |
| Mimari Parça |
Genel Kaynakça:
Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal
–Foça Kazıları Kyme Sondajları / Prof.
Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Akurgal’ın Kazıları Işığında Son Dönem Çalışmaları
–Anadolu Dergisi -2003 / Prof. Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Son Kazılar / Foça
Kazı ekibinden arkeolog Kenan Doğan’a vermiş olduğu bilgiler için özellikle
teşekkür ederim / www.izmir.info/tr/foca
Taylan Köken
Merhaba üstadım. Sizleri yıllardır takip ediyorum. Sayenizde tarihin detayına kadar bilgi alma imkanım oldu... Teşekkür ederim
YanıtlaSil