Arkeo Denemeler: Phokaia Antik Kenti-II / İZMİR / AİOLİS

PHOKAİA KAZI SONUÇLARI: Foça’da ilk kazılar M.F. Sartiaux tarafından 1913 ve 1920 yılında yapılmıştır. 1920 yılında yapılan detaylı çalışma esnasında bölge Yunan işgalindeydi. Sonra Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal 1950’lerde Foça’da kazılar yapar. Yaptığı kazılarda MÖ.3000 yıllarından kalma keramik parçalarını ele geçirmiştir. Bulunan Helen keramikleri ise en geç Geometrik Döneme yani MÖ.800’lere tarihlenmektedir.

Athena Tapınağı Panoramik Görüntü

Athena Tapınağı

1989 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Doç.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1989 yılında yapılmıştır. Foça Belediyesi tarafından yaptırılan kazılar İzmir Müzesi ve Ege Üniversitesi destekleri ile devam etmiştir.

Kazı çalışmaları Çifte Kayalar mevkiinin batısında, asfalt yolun yanında yapılmış ve burada bir keramik çöplüğü ele geçmiştir. Roma Dönemi mutfak kap kacak çöplüğü ele geçmiştir, fakat atölye ve fırınlar ele geçmemiştir. Günümüz yerleşiminin altında kaldığı düşünülmektedir. Yine bu keramik çöplüğünün altında Erken Helenistik Dönemine ait Foça taşından yapılma beş lahit ve bir adet başka bir mezar ele geçmiştir. Bu mezarlarda sikkeler ve mezar hediyeleri ele geçmiştir. (Ömer Özyiğit -12. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt.1 -1990)

1990 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Doç.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1990 yılında yapılmıştır. Bu çalışmalarda Foça’nın ilk kazılarını yapan Sartiaux’un yapmış olduğu açmaların yerleri tespit edilmiştir. Kazılar 1989 yılında kazısına başlanan Roma Dönemi keramik çöplüğünde devam etmiştir. Yeni Hükümet Konağı temel kazısında ortaya çıkan kent duvarları ve etrafında Arkaik Dönemden Roma Dönemine kadar buluntular ele geçmiştir. Kent duvarlarının varlığı Heredot’tan beri biliniyordu. Yöre taşından yapılan bu duvarın bulunduğu alan I. Derece Arkeolojik SİT alanına dönüştürülmüştür. ( Ömer Özyiğit -13. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1991)

1991 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Doç.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1991 yılında yapılmıştır. Tiyatronun yeri Değirmentepe’nin yamacındadır. Tiyatronun oturma sıraları tespit edilmiştir. Tiyatro kazısında ele geçen keramik parçaları yapının Geç Roma Dönemine kadar kullanıldığını göstermektedir. İlk sonuçlara göre tiyatronun MÖ.400 yıllarında yapıldığı düşünülmektedir. (Ömer Özyiğit -14. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1992)

Athena Tapınağı

1992 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Doç.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1992 yılında yapılmıştır. 1990 yılında bulunan Kent Surlarının devamı Maltepe Tümülüs olarak anılan yerde yapılan kazılarla devam etmiştir. Bu Tümülüs ve Herodot’un andığı görkemli sur duvarları yapılan kazılarla ortaya çıkarılmıştır. Bu en eski kent duvarı Tümülüs içersinde devam etmiş ve günümüze kadar koruna gelmiştir. Bu kent suru kenti çepeçevre saran 5km uzunluğundaki surlardır. Bu sur parçası Herodot Duvarı olarak anılmaktadır. Surlar MÖ.590-580 yıllarında yapılmıştır. (Ömer Özyiğit -15. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1993)

1993 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Doç.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1993 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağının altında denize doğru kayalara oyulmuş olan bir kutsal alan ortaya çıkarılmıştır. Bu kutsal alan sonradan Kybele Kaya Sunağı olarak nitelendirilmiştir. Bu alandaki kazılarda Athena Tapınağı temel bakiyelerine de ulaşılmıştır. Bu alanlar Arkaik Dönemden kalma bol miktarda malzeme vermiştir. Kent merkezinde Roma Döneminden kalma mozaik taban koruma altına alınıştır. (Ömer Özyiğit -16. Kazı Sonuçları Cilt.1 -1994)

1994 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1994 yılında yapılmıştır. Osmanlı ve Yeni Mezarlık alanı arasında açmalar şeklinde kazılar yapılmıştır. Arkaik Denemden Bizans Dönemine kadar malzemeler bulunmuştur. Kybele Açık Hava Tapınağında temizlik ve düzenleme çalışmaları yapılmıştır. Osmanlı surları ve ve kulesi temizlik çalışmaları yapılmıştır. (Ömer Özyiğit -17. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1995)

1995 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1995 yılında yapılmıştır. Antik kent merkezinde ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazı çalışmaları yapılmıştır. Bu kazıların ikincisinde tam boyutlarda megaron tipi yapı kalıntısının temelleri ele geçmiştir. Bu yapının yanında pişmiş topraktan bir lahit ve mezar hediyeleri ele geçmiştir.

(Ömer Özyiğit -18. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1996)

Athena Tapınağı Sunu Çukuru

1996 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1996 yılında yapılmıştır. Antik Kent merkezinde ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. Ayrıca Foça Adalarında yüzey araştırmaları yapılmıştır. Bu adalarda yapılan çalışmaları Orak Adası Kalıntıları ve Bakkheion Adası Kalıntıları maddelerinde yayınladık. (Ömer Özyiğit -19. Kazı Sonuçları Cilt.1 -1998)

1997 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1997 yılında yapılmıştır. Bu sezonda Phokaia antik kentinin temizlik ve sınırlarının tam olarak belirlenmesi için yüzey araştırmaları yapılmıştır. (Ömer Özyiğit -20. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1998)

1998 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1998 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, Kybele Açık Hava Kaya Sunağı ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -21. Kazı Sonuçları Cilt.2 -1999)

1999 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 1999 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, Sunak Alanları, Kybele Açık Hava Kaya Sunağı ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -22. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2000)

Athena Tapınağı Sunu Çukuru

2000-2001 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2000-2001 yıllarında yapılmıştır. Taş Kule olarak anılan Pers Mezar Anıtının restarorasyon ve çevre düzenlemesi yapılmıştır. Ayrıca Taş Kule’nin etrafındaki Helenistik Dönem Seramik Atölyesi kazısı, Geç Roma Dönemi yapısı kazıları yapılmıştır. Athena Tapınağı kazısı devam etmiş, Güney Nekropolis ve Sunaklar Alanı kazı çalışmaları ve Phokaia’nın ilk yerleşim yeri kazıları yapılmıştır.(Ömer Özyiğit -24. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2002)

2002 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2002 yılında yapılmıştır. Tiyatronun üzerindeki Değirmentepe Fener Burnundaki değirmenlerde, Phokaia İlk Yerleşim yerinde ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -25. Kazı Sonuçları Cilt.1 -2003)

2003 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2003 yılında yapılmıştır. Bu dönem kazıları yılın son iki haftasında yapılmış ve Demirci Atölyesi ile Erken Protogeometrik Oval Evler’in kazıları yapılmıştır. (Ömer Özyiğit -26. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2005)

Ceneviz Kalesi Panoramik Görüntü

Ceneviz Kalesi

Osmanlı Kalesi

2004 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2004 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, İlk Yerleşim Alanı ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -27. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2006)

2005 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2005 yılında yapılmıştır. Bu sezon sadece Athena Tapınağında kazılara devam edilmiştir. Griffon ve at protomları parçaları ele geçmiş bunlar temizlenip, restore edilmiştir. (Ömer Özyiğit -28. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2006)

2006 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2006 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı ve 3.Derece Arkeolojik SİT alanında kazılara devam edilmiştir. İkinci alanda Helenistik Dönemden kalma mezarlık bulunmuştur. (Ömer Özyiğit -29. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2007)

2007 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2007 yılında yapılmıştır. Bu sezon da yalnızca Athena Tapınağı ve çevresinde kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -30. Kazı Sonuçları Cilt.1 -2008)

Foça Panoramik Görüntü

Kybele Tapınağı Panoramik Görüntü

Kybele Tapınağı

Mimari Parça

2008 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2008 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, 3.Derece Arkeolojik SİT alanında, Osmanlı Mezarlığında kazılara devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -31. Kazı Sonuçları Cilt.3 -2010)

2009 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2009 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, yarım adayı çevreleyen sur duvarı çalışmaları ve Osmanlı Mezarlığında kazılara ve düzenlemelere devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -32. Kazı Sonuçları Cilt.3 -2011)

2010 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları: Kazı Prof.Dr. Ömer Özyiğit tarafından 2010 yılında yapılmıştır. Athena Tapınağı, yarım adayı çevreleyen sur duvarı çalışmaları ve Koruma Kurulu tarafından alınan kararlar gereğince yapılan kazılara ve düzenlemelere devam edilmiştir. (Ömer Özyiğit -33. Kazı Sonuçları Cilt.2 -2011)

Genel Kaynakça: Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal –Foça Kazıları Kyme Sondajları / Prof. Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Akurgal’ın Kazıları Işığında Son Dönem Çalışmaları –Anadolu Dergisi -2003 / Prof. Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Son Kazılar / www.izmir.info/tr/foca

Taylan Köken

Arkeo Denemeler

14 Haziran 2013 Cuma

Phokaia Antik Kenti-II / İZMİR / AİOLİS –Foça

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder