5 Mart 2013 Salı

Ayvalık Aya Faneromeni Ayazması / BALIKESİR / AİOLİS -Ayvalık

Aya Faneromeni Ayazmasının Yeri: Balıkesir İli, Ayvalık İlçesi, Kemalpaşa Mahallesinde Merkez Hastanesi Caddesi 7.Sokak ile 4. Aralık Sokağın kesiştiği yerdedir. Kiliseye rahat ulaşmak istiyorsanız Ayazma Kilisesi derseniz daha rahat bulursunuz. 
Ayazma Uydu Görüntüsü
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Aya Faneromeni Ayazmasının Kısa Tarihçesi: Ayazma Kilisesi olarak da anılmakta ve bilinmektedir. Ayazmanın içinde yer alan havuzda ve kuyuda toplanan su kutsal olarak kabul edilmektedir. Hatta mübadele sonrası Ayvalık’tan Midilli’ye göçen papazlar ara sıra bu kilisenin suyunu alıp adaya götürüp burada çoğaltarak kullanmışlardır.
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma
Ayazma Ayvalıklı bir Rum genç kızın rüyası yorumlanarak yapılmıştır. Genç kız rüyasında Meryem Ana'yı görür. Meryem Ana kızı kilisenin bulunduğu boş alana götürür ve burada bulunan bir kaynaktan su içer ve kıza da içirir. Kız ertesi sabah rüyasını ailesine anlatır. Rüya dilden dile aktarılarak papazlara kadar ulaşır ve bu alana gidip kazı yapan papazlar kısa sürede Meryem Ana ikonosuna ve suya ulaşırlar. Bu işareti Meryem Ananın verdiğinden dolayı su kutsal sayılır ve üzerine ayazma inşa edilir.
Ayazmanın üçgen alınlığında 1890 tarihi görülmektedir. Ama arkeologlar kilisenin yapım tarihini 1800’lü yılların başı olarak belirtmektedir. Ara dönemdeki küçük ayazma yapısı ise havuz tabanındaki bir tabelaya göre 1876 yılında yapılmıştır. Ayazma antik dönemleri çağrıştıran girişi ile diğer Ayvalık kutsal mekanlarından farklıdır. Dikdörtgen formundadır. Çatısı diğer kiliseler gibi ahşap konstrüksiyondan yapılmış, çatı örtüsü kiremittir. Yöresel Sarımsak taşından imal edilmiştir ve süslemeleri ile Neo Klasik tarzı temsil eder.
Ayazma Kilisesi
Ayazma
Ayazma
Ayazma 1925 yılında mübadeleden sonra boş kalmıştır. Belli bir süre cami olarak kullanılmıştır. 1950 yılında zeytin işletmesi olarak kullanılmış, 1976 yılında el değiştirmiş ve zeytinyağı imalathanesi olarak kullanılmış ve özgün mimarisi özellikle iç kısımlarında bozulmuştur. 28.02.1989 gününde Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun kararıyla kültür varlığı olarak tescil edilmiş, 02.05.2001 yılında ise Kültür Bakanlığı tarafından kamulaştırılmıştır.
Ayazma
Ayazma
2012 yılında Balıkesir Müze Müdürlüğü arkeologlarından Tarkan Özel tarafından yapılan kazılarda Faneromeni ayazmasının tabanı kazılmıştır. Yapılan kazılarda ayazma içinde iki ayrı su sistemine rastlanmıştır. Yağmur sularının toplandığı bir kuyu bulunmaktadır. Tarihi sütunların arasından su oluklarıyla yağmur suları bu kuyuya aktarılmaktadır. Ayrıca yine kilisenin tam ortasında bir sarnıç bulunmaktadır.
Ayrıca yerin altına doğru inen merdiven basamaklarıyla içine girilebilen bir havuz, havuzun duvarlarının bir bölümlerinde de Hristiyanlık dininin azizlerinin yüzlerine ait kabartma figürlerin bulunduğu çeşmeye benzeyen mermer sunaklar gün yüzüne çıkmıştır.
Ayazma Kilisesi Koruma Kurulu tarafından 1989-1991 yıllarında 1. Derece Arkeolojik SİT Alanı olarak tescillenmiştir.
Ayazma, Ayvalık Belediyesi tarafından bağışçılar vasıtasıyla restore edilerek 2018 yılında halkın ziyaretine açılmıştır.

Kaynakça: Ahmet Yorulmaz –Ayvalık’ı Gezerken –Geylan Kitabevi / Berrin Akın –Kentli Ayvalık -2005 / Hatice Uçar –Ayvalık’ta Bir Kilise Restorasyonu / Yrd.Doç. Dr. Yasemin İnce Güney -Yrd.Doç. Dr. Hatice Uçar – XIX. Yüzyıl Ayvalık Kiliselerinde Ahşap Konstrüksiyon Teknikleri / www.haberler.com

Taylan Köken

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder