İnönü Mağaralarının Yeri: Balıkesir ili
Havran ilçesi İnönü Köyünden 1,5 km uzaklıkta bulunmaktadır. Mağaraların giriş
kısmına bugün sulama amaçlı bir baraj inşaatı yapılmıştır.
 |
| İnönü Mağaraları Uydu Görüntüsü |
 |
| İnönü M. Panoramik Görüntü |
 |
| Havran Barajı Panoramik Görüntü |
 |
| Havran Barajı Panoramik Görüntü |
 |
| Havran Barajı Panoramik Görüntü |
İnönü Mağaralarının Önemi ve Kısa Tarihçesi: Mağaralar Havran Çayının(antik Euenos) Havran ovasına çıkış yaptığı ve İnboğazı olarak
adlandırılan mevkidedir. Havran Çayı ovaya dökülmeden önce kalkerli zemini
aşındırmış ve bir boğaz oluşturmuştur. Bu boğazın girişinde bulunan ve 381
rakımlı Kocaçal Tepenin güney eteklerinde girişi görülen 4 adet ana mağara ağzı
vardır. Bu ağızlar Devadamı, Karanlık, Aydınlık ve Andık isimlerini
taşımaktadır. Toplam 7 mağara ağzı olmasına rağmen, sadece 4 tanesine girilmekteydi.
İnönü Mağaraları Mysia bölgesinin en eski
yerleşimlerinden biridir. Paleolitik Çağa kadar uzanan malzeme vermiştir. Aynı
zamanda bu alanın Kybele Tapkı Alanı olarak kullanılması da dikkat çekicidir.
 |
| İnönü Mağaraları |
 |
| Devadam Ağzı |
 |
| Devadam Ağzı |
 |
| Devadam Ağzı |
 |
| Devadam Ağzı |
 |
| Devadam Ağzının Çatısı |
 |
| Devadam Ağzında Başka Bir Giriş |
 |
| Devadam Ağzının Çatısı |
 |
| Devadam Ağzında Kapatılmış Başka Bir Giriş |
 |
| Devadam Ağzı İçeriden |
 |
| Devadam Ağzı İçeriden |
 |
| Devadam Ağzının Çatısı |
 |
| Devadam Ağzında Bir Giriş |
İnönü Mağaraları Kalıntıları ve Araştırma Sonuçları: Bölgede birçok araştırma yapan bilim adamının yayınlarına giren İnönü
Mağaralarını en detaylı araştıran bilim adamı 1949 yılında İ.Kılıç Kökten
hocamızdır. Dere yatağına yakın konumdaki Karanlık Mağarada kazılar yapan
Kökten sonuçları Tarih Öncesi Araştırmaları başlığında yayınlamıştır.
Bu sondaj kazılarında 15 ayrı tabaka tespit
edilmiştir. En üst tabakada Helenistik ve Roma Dönemine ait adak heykelcikleri
ele geçmiştir. Bu hediye heykelciklerinin tespiti mağara girişinde bir Kybele
Tapkı Alanı’nın varlığını işaret etmektedir.
 |
| Devadam Ağzında Setler |
 |
| Devadam Ağzı |
 |
| İnönü Mağaraları |
 |
| İnönü Mağaraları |
 |
| En Yüksekteki Mağara Ağzı |
 |
| Havran Barajı Suları |
 |
| Havran Barajı |
 |
| Havran Barajı |
Orta tabaka 6 bölüme ayrılmaktadır ve bu
tabakalarda küçük boy değirmen taşları, siyah kaba çömlek parçaları ele
geçmiştir. En alt tabaka ise 7 bölüme ayrılmakta, değişik kap parçaları Troia
II dönemi seramik parçaları, kemikler, çakmak taşları, kemik eşyalar bu
bölümlerde çıkarılmıştır. Bu buluntular ışığında Karanlık Mağara Kalkolitik,
Neolitik ve nihayet Paleolitik Döneme kadar uzanmaktadır. Karanlık mağara
kazıları hem devrin teknik yetersizlikleri, hem de mağaranın adı gibi karanlık
olmasından dolayı ışık yetersizliğinden sadece ağzında yapılmıştır. Günümüzde
Havran Barajı’nda su tutulmuş ve Karanlık mağara sular altındadır. MÖ.50.000’li
yıllara kadar uzanan bu değerli arkeolojik alan yine sular altında kalmıştır.
Yalnız bu mağaralarda yaşayan bir tür yarasa
popülasyonu ise yapılan baraj sonrası sular altında kalan mağaradan
uzaklaşmıştır. Açılan yeni dehlizlerden geri gelmemişlerdir. Buraya
vardığınızda hemen dikkatinizi çekecektir; baraj 100mt geriden yapılması ile bu
mağaralar hem turistik olarak kullanılabilir, hem arkeolojik kazılarla bölge
tarihi daha ayrıntılı ortaya çıkabilir, hem de doğal yaşam
korunabilirdi. Türk arkeolojisi DSİ işletmesiyle sürekli yer kapma savaşı yapmak zorunda mı? Her iki tarafı zor durumda bırakmayacak akılcı çözümler bulunamaz mı? İlerleme için yapılması gereken yeni inşaatlar, barajlar, sulama göletleri, sağlıklı, modern tarım için ne kadar gerekliyse, tarihsel mirasımız olan SİT'lerin geleceğimiz için aynı oranda önemli olduğunu düşünmekteyiz...
Taylan Köken
