29 Ağustos 2011 Pazartesi

Helvacı (Köy) Höyücek / İZMİR / AİOLİS / Aliağa / Helvacı Köyü

Helvacı Höyücek Yeri: İzmir İli Aliağa İlçesi Helvacı Köyü sınırlarındadır. Menemen Foça karayolu yakınında Gediz (Hermos) Irmağının kuzey kollarından birinin yanındadır. Denizden uzaklığı yaklaşık 10 km.dir. Helvacı Köyün yanında bulunan Höyük ise Melengiç Sekisi Höyük (Höyücek-2) olarak adlandırılmıştır.
Höyük çevredeki köylüler tarafından bir çok yerde gördüğümüz gibi Üyücek diye adlandırılmaktadır.
Uzaktan Helvacı Höyücek
Uzaktan Helvacı Höyücek
Uzaktan Helvacı Höyücek
Uzaktan Helvacı Höyücek
Helvacı Höyücek’in Durumu: 1949 ve 1954 yıllarında kazılan Höyük, üzerinden geçirilen toprak yol sayesinde (bugün asfaltlanmıştır) tahrip edilmiştir. Ardından 1994 yılında yol kenarından geçirilen sulama kanalı sayesinde tahribata devam edilmiştir. Kaçak kazılar da höyük tahribatında önemli bir etkendir.
Helvacı Höyücek
Helvacı Höyücek
Helvacı Höyücek
Höyük üzerine açılan yoldan höyüğe bakarsanız höyüğün mimari detayları ve çanak çömlek parçalarını bir kesit şeklinde göreceksiniz.
Höyük Üzerinden Geçen Yol
Höyük Üzerinden Geçen Yol
Helvacı Höyücek Kazı ve Yüzey Araştırmaları Sonuçları: Menemen ve çevresinde yapılan araştırmalara göre Geç Kalkolitik ve Erken Tunç Çağlarına tarihlenen beş adet eski yerleşim yeri tespit edilebilmiştir. Bu yerleşimler arasında dikkati çeken en önemli yerleşimlerden birisi ve en büyüğü olarak Helvacı Höyücek geçmektedir.
Höyük Çevresi
Höyük Çevresi
1949 yılında Ord. Prof. Dr. Muzaffer Şenyürek ve arkadaşları tarafından tespit edilen ve üç yerde sondaj açılarak kazısı yapılan Höyük hakkındaki bilgileri Belleten 14’de (1950) “Larisa Civarında Höyücek’de Yapılan Sondaj” başlıklı yazısından öğreniyoruz. Kazı çalışmalarına 1954 yılında da devam edilmiştir.
Höyücek MÖ.3500 yılında iskân görmeye başlamış ve MÖ.2300 yılında Prehistorik diğer yerleşimler gibi büyük yangın veya tahribat sonucu sona ermiştir. Bu felakete sebep olan toplulukların Balkanlar’dan gelen ve Hint-Avrupa kökenli bir dil konuşan istilacı toplumlar olduğu düşünülmektedir.
Yakınında bulunan Aratepe Höyük ve Bekirler (Çeşmesi) Yerleşimi ile ilgili bağlantılarının olduğu belirtilmektedir.
Höyükten Helvacı Ovası
Höyükten Yol ve Su Arkı
Helvacı Höyük Buluntuları: .İki dönem olarak yapılan kazı sonucu ele geçen malzemeler şöyle özetlenebilir. El yapımı içi ve dışı siyah veya kahverengi boyalı kaplar. Bu kaplar ve benzeri ürünler Troya.I dönemi ürünlerle benzeşim göstermektedir.
Düğmeler, çakmaktaşından kötü şekillendirilmiş yonga ve kazıyıcılar ele geçmiştir. Ayrıca taş dibek, çeşitli baltalar, kolye boncukları, yine bakırdan bızlar ele geçmiştir.
Memeli hayvan kemikleri ve midyeler dönemin beslenme alışkanlıklarını belgelemektedir.
Höyük Tepesinde Bir Midye
Höyüğün yanından geçen su kanalının yapımı esnasında Prof.Dr. Ersin Doğer tarafından bir taş stel ele geçmiştir. Bu stel benzerinden Batı Anadolu’da sadece iki adet ele geçmiştir. Diğer stel Troya’da ele geçmiş ve Troya-I dönemine tarihlenmektedir. Bu iki stelde de dikkati çeken ilk ayrıntı, betimlenen insanların cinsiyetinin belli olmasıdır.  Bu yörede bulunan en eski tarihli arkeolojik buluntu olarak belirtilmektedir.
Helvacı Höyücek Taş Stel Çizimi

Bu taş stele bakarak Ersin Doğer bize şu bilgileri aktarmaktadır ve önemli olduğunu düşünmekteyiz: Bir varsayıma göre, insan tasvirli taş levhalar, iskânı çeviren sur kapısı yanına yerleştiriyorlardı. Büyü işlevi gördükleri için, halkı ve yerleşimi bilinen (saldırgan insan grupları veya vahşi hayvanlar) veya ani (hastalıklar, yangın, deprem) tehlikelerden koruduklarına inanılıyordu. Ancak bu tür tehlikelere karşı kullanılan bu tür muska-fetişlerin Erken Tunç Çağı’nın ikince safhasının sonunda Helvacıköy Höyücek’inde, Batı Anadolu’daki tüm yerleşmeler gibi, bir yangın ve tahribat ile ortadan kalkmış olmasını engelleyemedikleri anlaşılmıştır.”     

Kaynakça: Ege Üniversitesi Arkeoloji Dergisi III – Helvacıköy –Höyücek’de Bulunmuş Kazıma Figürlü bir Stel –Ersin Doğer – 1995 / Prof .Dr. Ersin Doğer – İlk İskânlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi – Sergi Yayınevi -1998 / http://www.tayproject.org/       

Taylan Köken

27 Ağustos 2011 Cumartesi

Bekirler (Çeşmesi) Yerleşimi / İZMİR / AİOLİS / Aliağa / Helvacı Köyü

Bekirler Çeşmesi Höyüğünün Yeri: İzmir İli Aliağa İlçesi Helvacı Köyü sınırlarındadır. Menemen Foça karayolu yakınında Gediz (Hermos) Irmağının kuzey kollarından birinin yanındadır. Denizden uzaklığı yaklaşık 10 km.dir. Araptepe Höyük yaklaşık 600 mt uzaklıktadır. Prehistorik dönemde etrafındaki diğer yerleşimler gibi denize çok yakın bir konumdaydı. 
Bekirler Çeşmesi
Bekirler Çeşmesi
Bekirler Çeşmesi
Bekirler Yüzey Araştırmaları Sonuçları: Ord. Prof. Dr Muzaffer Şenyürek tarafından Helvacı Höyücek Kazıları sırasında çevrede yapılan yüzey araştırmaları esnasında, Araptepe ile birlikte 1949 yılında keşfedilmiştir. Burada bulunan keramik parçalarının Troya II. Kültür Dönemine ait olduğu belirlenmiştir. (Zafer Derin- İzmir’in Tarih Öncesi Dönemi ve Yeşilova Höyüğü 2010)    

Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
2001 yılında Prof. Dr. Armağan Erkanal yönetiminde Güney Aiolis Yüzey Araştırmaları ile Panaztepe yerleşiminin çevre yerleşimler ile olan ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Araptepe Höyüğü ile birlikte ele alınan Bekirler Yerleşiminde bulunan malzemelerin büyük bir bölümü klasik döneme aittir. (Prof. Dr. Armağan Erkanal- 2001 Kuzey İzmir-Menemen Ovası Yüzey Araştırması- 20. Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt1 2002)
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Ayrıca bu döneme tarihlenmiş mimari kalıntılar da saptanmıştır. Arkaik, Helenistik, Roma ve şüpheli Bizans Dönemi çanak çömlekleri ele geçmiştir.  Bunun yanında ele geçen el yapımı; kırmızı astarlı çanak çömlek parçaları ve çakmaktaşından aletler Troya I-II tabakaları ile çağdaş kabul edilmiştir. (http://www.tayproject.org/)
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Başka bir kaynakta yönetici Aretakles imzalı MÖ.250-240 yıllarına tarihlenen Rhodos Kökenli Amphora mührüne sahip bir parça yerleşimin tarihi açısında dikkat çekicidir. (E.Doğer- G.C.Şenol- Batı Anadolu’da Bulunan Bir Grup Amphora Mühürü 1997)
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi
Bekirler Yerleşimi

NOT: Resimler 24.08.2011 tarihinde yapmış olduğumuz ziyaret esnasında çekilmiştir. 

Taylan Köken

21 Ağustos 2011 Pazar

Bayramtepe Höyük (Çiftliktepe) / İZMİR / AİOLİS / Dikili -Kocaoba Köyü

Bayramtepe Höyüğünün Yeri: İzmir Çanakkale karayolunun yanında yer alan höyük Dikili’den Bergama’ya giderken yol üzerinde tabelasını göreceğiniz Bayramtepe Çiftliğinin karşısında yer alan kayalığın yamacındadır. Höyük TAY veritabanında Bergama ilçesinde anılmasına rağmen Dikili Kocaoba Köyü sınırlarında kalmaktadır.
Bayramtepe Çiftlik Tabelası
Bayramtepe Höyüğünün Adı: Höyük yanında bulunduğu çiftlikten ismini almaktadır. TAY Projesi kayıtlarında dikkatimizi çeken bu höyük veritabanında Çiftliktepe olarak geçmektedir.
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Yüzey Araştırması Sonuçları: Höyük ilk olarak O.Barlet tarafından tespit edilmiştir. Bayramtepe Höyük ismini veren kendisidir.
1955 yılında J.Driehaus tarafından yüzey araştırması yapılmıştır. Höyük 1mt yüksekliğinde 150x150 mt boyutlarında ölçülendirilmiştir. Ele geçen önemsiz parçalar ise daha çok Helenistik Dönem ve daha geç dönemlere ait çanak çömlek parçalarıdır. Ele geçen parçalar arasında çok az sayıda İlk Tunç Çağı’na ait çanak çömleğe de rastlanmıştır.
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Höyük Durumu: Günümüzde tarla açılarak, taşocağı olarak kullanılarak höyük aşırı derecede tahrip edilmiştir. Höyüğü dolaştığımızda herhangi bir parçaya rastlayamadık.    
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Bayramtepe Höyük
Kaynakça: www.tayproject.org

Taylan Köken

16 Ağustos 2011 Salı

Herakleia Antik Şehri-II / İZMİR / AİOLİS / Menemen / Eski Emiralem Köyü

Eski Emiralem Köyü ve Herakleia Antik Şehri-I maddelerinden sonra, Emiralem Köyü Cami ve çevresinde, Herakleia Antik Kentinden getirilip kullanılan mimari parçaların resimlerini ve diğer resimleri yayınlamaya devam ediyoruz.
Emiralem Cami Giriş Kapısı
Cami Kitabesi
Cami Giriş Kapısı
Cami Giriş Kapısı
Emiralem Cami İçi 
Emiralem Cami İçi
Cami İçi Yazıt
Emiralem Cami İçi
Emiralem Cami İçi
Emiralem Cami İçi
Cami Kapısı İçten
Emiralem Cami
Emiralem Cami
Emiralem Cami
Emiralem Köyü Çeşme
Emiralem Köyü Çeşme
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Eski Emiralem Mezarlığı
Taylan Köken