Araptepe Yeri: İzmir İli Aliağa İlçesi Helvacı Köyü sınırlarındadır. Menemen Foça karayolu yakınında Gediz (Hermos) Irmağının kuzey kollarından birinin yanındadır. Denizden uzaklığı yaklaşık 10 km.dir. Bekirler Yerleşimi yaklaşık 600 mt uzaklıktadır. Prehistorik dönemde etrafındaki diğer yerleşimler gibi denize çok yakın bir konumdaydı.
 |
| Araptepe Haritası |
Araptepe Adı Üzerine Notlar: Bugün Petkim tesislerinin bulunduğu yarımada üzerinde Arap Çiftliği Köyü bulunmakta idi. 1890 yılına kadar kayıtlarda bulunmaktaydı. Bunun haricinde Şehitkemal Köyünün kuzeyinde Arapderesi, derenin kuzeybatısında Arap Dağı Tepesi ve Araptepe Höyük’de adı geçen Arap sözcüğünün kesin belgelerle kanıtlanmamasına rağmen şöyle bir hikayesi vardır: IV. Murat Bağdat seferi sırasında kendisine yardım eden yerlilerden bir kısmını yanında Anadolu’ya getirir ve yörede iskan etmelerini sağlar. Arapoğulları’ndan Abdülkerim Ağa’ya Aliağa Çiftliği yöresinde araziler verir. Aliağa Çiftliği kurucusunun bu topraklara gelen bu sülalenin bir evladı olduğu söylenmektedir.
Bu bilgiler tartışmaya açık olmasına rağmen, 18. yüzyılın büyük bölümünde Bergama çevresinde hakimiyet kurmuş olan Arapoğulları’nın Aliağa Çiftliğine kadar uzanarak burada hakimiyet kurmaları ve çevrede bulunan bir çok yerleşime ve yere Arap adını vermeleri daha anlaşılır bir gerçektir. (Ersin Doğer – İlk İskanlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi – Sergi Yayınevi – 1998)
Araptepe Yüzey Araştırmaları Sonuçları: 1949 yılında Helvacı Höyücek kazısı esnasında yüzey araştırmasına çıkan Ord. Prof. Dr. Muzaffer Şenyürek başkanlığındaki bir ekip tarafından tespit edilmiştir.
2001 yılında Prof. Dr. Armağan Erkanal yönetiminde Güney Aiolis Yüzey Araştırmaları ile Panaztepe yerleşiminin çevre yerleşimler ile olan ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. 1950’li yıllardan beri varlığı bilinen Araptepe Höyüğünün etrafında 8 hektarlık bir bölüm taranmıştır. Ele geçen buluntular şöyledir: Erken dönem keramikleri, çanak çömlek parçaları, Melos kökenli obsidiyen parçalarına rastlanmıştır. Buluntu malzeme MÖ.7.bin yılın son çeyreğini göstermektedir.
Araptepe yerleşiminde ele geçen prehistorik buluntuların yanı sıra Roma Dönemi seramik parçaları da bulunmuştur. Günlük kullanım kaplarının yanı sıra, terracota figürinler ele geçmiştir. (Prof. Dr. Armağan Erkanal- 2001 Kuzey İzmir-Menemen Ovası Yüzey Araştırması- 20. Araştırma Sonuçları Toplantısı Cilt1 2002)
 |
| Araptepe Höyük |
 |
| Araptepe Höyük |
 |
| Araptepe Höyük |
 |
| Araptepe Höyük |
 |
| Araptepe Höyük |
Araptepe, Urla-Tepeüstü, Ulucak Höyük, Bornova-Yeşilova Höyük Geç Neolotik Dönemden sonra yerleşimlerin terk edilmesi ile dikkati çekmektedir. Bu yerleşimler Roma Döneminde tekrar iskân görmeye başlamıştır. Bu halkların Geç Neolotik Döneminde hangi felaket sonucu bu yerleşimleri terk ettiğinin anlaşılması, Batı Anadolu arkeolojisi için önemlidir. (Yrd. Doç. Dr. Zafer Derin- Ulucak Höyük Kazısı- 2002- 25. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt1 2003)
 |
| İzmir Neolotik Yerleşimleri |
Araptepe Höyük, Yassı Tepe, Küçük Yamanlar, Çakallar Tepesi, Barbaros Tepeüstü ve Dedecik Heybelitepe gibi MÖ.6000 yıllarda iskân gördüğü düşünülmektedir. Bu yerler özellikle yüksek yerlerde seçilmiştir. (Yrd.Doç.Dr. Zafer Derin- Yeşilova Höyüğü 2005-2006 yılı kazıları)
Taylan Köken
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder