Dikili Kaya Sunağının Yeri: İzmir ili Dikili ilçesi merkezine İzmir-Çanakkale yolundan sapıldıktan
2km sonra solda görülen tepenin üzerinde kaya sunağını göreceksiniz. Sunak
çevreye hakim konumu ile dikkat çekicidir. Kaya Sunağı 2006 yılında İzmir Koruma Kurumu tarafından Kültür Varlığı olarak tescil edilmiştir.
|
Dikili Sunağı Uydu Görüntüsü |
|
Sunak Çevresi Uydu Görüntüsü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Dikili Sunağı Panoramik Görüntü |
|
Atarneus Antik Kenti |
|
Karina Antik Kenti |
|
Asar Tepe Yerleşimi |
Kaya
Sunaklarının Özellikleri: Kaya Sunakları dönem olarak Cilalı Taş Devrine
kadar uzandığı düşünülmektedir. Antik çağların tapınım merkezleri olan kaya
sunakları, diğer dini merkezlerden farklıdır. Doğal kayalar kullanılarak
oluşturulan tapınma alanları genelde Ana Tanrıça adına yapılmıştır. Kuzey Batı Anadolu’ya özgü olan bu kaya
sunakları özellikle Burhaniye’nin dağlık kesimdeki köylerinde ve diğer yerlerde
görülmektedir. Ana Tanrıça (Kubaba/Kubala/Kibele/Kybele) ile ilintili bu
sunaklar Ana Tanrıçanın, Kaya Sunağı ile özdeşleşmesi olarak kabul
edilmektedir. Kaya, Tanrıçanın eşi olan eril (Tanrı?) ile birlikte oturduğu bir
tahttır ve buradan evrendeki canlıları yönetmektedir. Dini seremoniler, ayinler
evrenin yapısını sembolize etmektedir. Ana Tanrıça kültüne bağlı seçkin
rahipler veya rahibeler sunak önünde toplanırlar, arınmak için etrafındaki
havuzlarda arınma törenleri yapıldıktan sonra, kurbanlar adanır, hediyeler kayaya oyulmuş olan nişlere bırakılarak törenler yapılırdı.
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi Gölcük |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı |
|
Taş Ocağı İzleri |
|
Taş Ocağı İzleri |
|
Taş Ocağı İzleri |
|
Taş Ocağı İzleri |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
Bölgede yapmış olduğu yüzey araştırmalarında Sayın Prof.Dr. Engin Beksaç
Kaya Sunaklarını detaylı olarak incelemiştir. Bu incelemeleri ileride ayrı
maddeler halinde yayınlanacaktır. Bu maddeye aktarmak istediğimiz ise Tarihin
Işığında Burhaniye kitabından Kaya Sunaklarının yapısı ile ilgili notlar
olacaktır: Semitik toplumlarda kabul gören Ana Tanrıça kültü, Erken Batı
Semitik toplumlarda Astarte/Aşera/Aşerah olarak adlandırılan Ana
Tanrıça’nın “Kapı” tanımlamasıyla örtüşen bir sıfatı vardır ve bu Ölüm-Hayata
hükmeden anlamıyla özdeştir. Ayrıca Adramytteion Antik Kentinde kazılar yapan
hocamız, bu şehrin adının kökenine indiğinde Adra’nın Ana Tanrıça ile alakalı
isimlerden biri olduğunu belirtmektedir. Bu isimin özellikle Lidyalılar için
önemli olduğunu belirten Beksaç, şehrin kurucusu olan Adramys ile benzerliğinin
tesadüf olmadığını belirtmektedir.
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Dikili Sunağı Çevresi |
|
Sarnıç Kalıntısı |
|
Sarnıç Kalıntısı |
Edremit Körfezi,
Burhaniye Kaya Sunakları ve diğer kaya sunakları ile birlikte bu maddede
andığımız Dikili Kaya Sunağı da Madra Dağının gölgesindedir ve onun kıyısında
bulunan diğer Kuzey Batı Anadolu yükseltilerinde konumlanmışlardır. Madra’nın
anlamı için Sayın Bilge Umar Luwi dilinden günümüze kadar gelen bu tarihi adın,
Ma-(a)dra yani “Ana Tanrıçanın Erkeği” anlamında olduğunu söylemektedir. Bu
tanımlama Kaya Sunaklarındaki “İkili Taht”, "Ana Tanrıça ve Erkeği" tanımlamalarına
uygun düşmektedir.
Kaynakça: Bilge
Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Bilge Umar –Türkiye’deki Tarihsel Adlar
-İnkılâp Kitabevi -1993 / Prof.Dr.Engin Beksaç –Tarih Işığında Burhaniye.
Taylan Köken
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder