Altınova Mezarlığı / BALIKESİR / AİOLİS –Ayvalık -Altınova

Altınova Mezarlığının Yeri: Balıkesir İli, Ayvalık İlçesi, Altınova Beldesi girişinde tarihi mezar taşlarının olduğu mezarlık vardır. Mezarlık üç parsel olarak İzmir-Çanakkale Karayolunun hemen kenarındadır.

Altınova Mezarlığı Uydu Görüntüsü

Altınova Mezarlığı Girişi

Altınova Mezarlığı Girişi

Altınova Mezarlığı Girişi

Altınova Mezarlığı Girişi

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı Duvarları

Altınova Mezarlığı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Mezarlığı Duvarı

Altınova Kısa Tarihçesi: Altınova beldesi eski bir Osmanlı yerleşimidir. Altınova’da bulunan eski yerleşimleri daha önce maddeler halinde yayınlamıştık. Bu yerleşimleri kısaca anımsarsak: İlk Tunç Çağından kalma Yeni Yeldeğirmeni Tepe Höyük, yine Dikili-Altınova sınırında bulunan ve Prof. Dr. İsmail Kılıç Kökten tarafından sondaj kazısı yapılan Höyücektepe (Kaymaktepe) Höyük de İlk Tuç Çağı malzemesi vermektedir. Altınova’nın hemen arkasında yer alan Eski KaynakNekropolü ve Körtükaya Yerleşimi bu iki höyükten daha erken dönemlere ait bol miktarda malzeme vermektedir. Yine Höyücektepe Höyük ile alakalı bir Aiol yerleşimi olan Dikili Bahçeli köyündeki Pandırtepe Yerleşimi de önemli malzeme ve bilgiler vermektedir.

Bu yerleşimlerin hiç birinde detaylı kazı çalışması yapılmadığı için tam tarih kestirilemese de, yapılan yüzey araştırmaları ışığında Altınova tarihinin başlangıcını MÖ.3000 ila 2000’li yıllar arasına gitmektedir.

Osmanlı Mezar Taşı

Osmanlı Mezar Taşı

Osmanlı Mezar Taşı

Osmanlı Mezar Taşı

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi

Beş Yatırlar Türbesi Sütun

Beş Yatırlar Türbesi Sütun

Beş Yatırlar Türbesi Sütun

Beş Yatırlar Türbesi Sütun

Altınova’nın adı Osmanlı Döneminde Ayazmend / Ayazmant olarak geçmektedir. Bu isim değişik rivayetlere rağmen Ayazma’dan (Kutsal Su) gelmektedir. Bugün tamamen yok olmuş durumda bulunan iki adet kilise Bizans Döneminde burada yaşayan Rum halka hizmet vermekteymiş. Bu iki kiliseden biri Ayvalık yönünden gelirken Altınova’nın girişinde bulunmaktaymış ve Agio Paraskevi adındaymış. Bu kilisenin haçları kaynak suyuna atılıp üzerinden damlayan sular kaplarda biriktirilirmiş sonra papazlar evleri hastalıktan korumak için bu sudan serperlermiş. Papazlar bu suyu dağıtırlarken “Ayazmant Suyu, Ayazmant Suyu” diye seslenerek dolaşırlar ve suyu serptikleri evlerden bahşiş alırlarmış. İşte Ayazmant veya Ayazmend adı bu sudan gelmektedir. Burada yaşayan Türkler ise Ayazmend Türkleri olarak anılmaktadır.

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Sütun Parçası

Altınova 16. yüzyılda Karesi Sancağının ikinci önemli kentidir. 17. yüzyılda Altınova gelişimini sürdürmüş ekonomik, siyasi ve sosyal anlamda önemli bir yerleşim olmuştur. 19. yüzyılın başına kadar önemini sürdüren kent 1. Dünya Savaşının ardından eski önemini kaybetmiş, ticari yolların değişimiyle birlikte küçülmüş ve Ayvalık ilçesine bağlanmıştır. Ayazmend’i ziyaret eden Mustafa Kemal Atatürk buranın adını Altınova olarak önermiş ve o tarihten sonra adı değişmiştir.             

Tekke Temeli

Tekke Temeli

Tekke Etrafında Keramik Parçası

Tekke Etrafında Devşirme Malzeme

Tekke Etrafında Devşirme Malzeme

Devşirme Malzemeden Çeşme

Devşirme Malzeme

Devşirme Malzeme

Mezarlık Yanındaki Eski Bina

Mezarlık Yanındaki Eski Bina

Altınova Mezarlığı Kalıntıları: Bu geç dönem Osmanlı Mezarlığı günümüzde de mezar yeri olarak kullanıldığından dolayı değerli mezar taşları sağda solda özensizce kullanılmıştır. Mezarlık içinde bulunan Beş Yatırlar Türbesi halk tarafından Kümbet olarak anılmaktadır. Bu türbenin hemen arkasında küçük bir tepe oluşturan ve temel kalıntıları görülen bina Osmanlı Döneminden kalma bir tekkenin kalıntıları olduğu düşünülmektedir.

Altınova Mezarlığında bol miktarda bulunan sütun kaideleri, mimari parçalar ise Bizans Döneminden kalmadır. 

Kaynakça: www.balikesiraltinova.bel.tr / Sayın Prof. Dr. Engin Beksaç ile yapılan şahsi yazışmalar.

Taylan Köken