16 Şubat 2013 Cumartesi

Kyme Antik Kenti-I / İZMİR / AİOLİS –Aliağa –Çakmaklı Köyü

Kyme Yeri: İzmir İli Aliağa İlçesi Çakmaklı Köyü sınırları içersinde olup, Çanakkale-İzmir karayolundan devam ederken Aliağa Merkezi geçince Petrol Ofisi limanı sapağında Kyme tabelasını göreceksiniz. Tabelalar sizi antik kente götürecektir. Kyme antik kenti, “Nemrut” adı verilen iki tepe üzerine ve arasına kurulmuştur. Kyme yaklaşık 820 dönümlük bir alan üzerine kurulmuştur. Arazi Foça’ya bağlı Çakmaklı Köylülerinin mülkiyetinde bir arazidir. Kentin sınırları günümüzde iki dere ile sınırlıdır. Kuzey yönündeki derenin antik adı Ksanthos’tur.   
Kyme Uydu Görüntüsü
Hellensitik Dönem Yazıtı (İstanbul Ark.M.)
Hellensitik Dönem Yazıtı (İstanbul Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Bronz Heykel (İzmir Ark.M.)
Kyma-Kyme Adı: Kyme adı Bilge Umar’a göre Luvi/Pelasgos dilinden gelmedir. Kuma öz biçimidir. Ku(wa)-(u)ma öğelerinden türetilmiştir ve “Kutsal’ın (Ana Tanrıça’nın) Halkı” (nın kenti) demektir. Bazı kaynaklarda Cyme, Cymi, Phrikonis ve Nemrut veya Namrut Limanı olarak da geçmektedir. 
MS.200 Roma D.Stel (İzmir Ark.M.)
MS.200 Roma D.Stel (İzmir Ark.M.)
MS.200 Kadın Heykeli (İzmir Ark.M.)
MÖ.400 Amazon Heykeli (İzmir Ark.M.)
MÖ.400 Amazon Heykeli (İzmir Ark.M.)
Helenistik D. Adak Kandilleri (İzmir Ark.M.)
Kyme Kısa Tarihçesi: Bilinen 12 Aiol kentinin en büyüğü, hatta başkenti olarak nitelenebilir. Strabon’a göre Kyme kentini Smyrna, Ephesos, Gryneion ve Myrina gibi Amazonlar tarafından kurulmuştur.
Yine Strabon’a göre Yunanistan’ın Thermopylai’nin üst tarafındaki Lokris’de bulunan Phrikios Dağından yola çıkanlar Kyme’ye gelirler. Larissa kentini almak için Neon Teikhos’u kurarlar ve burada yerli Pelasgos’larla çarpışmışlardır. Larissa’yı alınca bölgenin hâkimiyetini ele geçirmiş olurlar ve Kyme’yi kurarlar. Yendikleri Pelasgos’ların elde kalan halkı da Kyme’ye yerleştirirler. Ayrıca Kyme birçok kentin de kurucusudur. Bunlar arasında Side ve İtalya’da Campania Kyme’si anılmaktadır.
Athena Başı (İzmir S.T.M.)
Athena Başı (İzmir S.T.M.)
Athena Başı (İzmir S.T.M.)
Athena Başı (İzmir S.T.M.)
Yazıtlı Stel (İzmir S.T.M.)
Yazıtlı Stel (İzmir S.T.M.)
Kadın Başı (İzmir S.T.M.)
Kadın Başı (İzmir S.T.M.)
Aiolis Göçleri MÖ.1140-1050 yıllarında yapılmıştır ve Kyme ile Lesbos’da Aiol kentleri kurulmuştur. MÖ.800 yıllarında Kyme limanında ticaret yapılmaktadır. Bunu Hesiodos’tan öğreniyoruz. Bu zengin ticari limanda Hesiodos’un babası iflas eder ve kentten ayrılmak zorunda kalır. Bu bilgilere rağmen kentin kuruluşunun, liman faaliyetlerinin görüldüğü MÖ.2000’lere kadar gittiği düşünülmektedir ve burada yıllardır kazı yapan İtalyan ekibine göre Kyme MÖ.2000 ile 1000 yılları arasında kurulmuştur.
Liman kenti olması ve bu limana giren gemilerden 300 yıl sonra vergi almaya başlaması tarihte bu kentin halkının anlayışı kıt olarak anılmasına sebep olmuştur. Geçte olsa limanın getirdikleriyle kent zenginleşir ve belli bir refah düzeyine ulaşır. Plinius’a göre Büyük İskender Kyme’de bulunan Apollon Tapınağına tunçtan bir şamdan hediye eder. Bergama’nın son kralı Attalos III kenti Roma’ya verince, baba bir, anneleri başka olan oğlu Aristonikos tahtta hak iddia eder ve Roma’ya karşı isyan başlatır. Aristonikos Gediz (Hermos) ırmağının kıyısında bulunan Üç Tepeler üzerindeki Leukai Kentini kendine üst olarak seçmiştir. Kyme Limanında demirlemiş olan Roma’nın müttefiki olarak hareket eden Ephesos donanmasını burada yok ederek isyana büyük destek veren deniz gücünü burada yok etmiş olur. Yıl MÖ.132’dir. 
Kyme Standı (İzmir S.T.M.)
Figürinler (İzmir S.T.M.)
Figürinler (İzmir S.T.M.)
Figürinler (İzmir S.T.M.)
Figürin Başı (İzmir S.T.M.)
Figürin (İzmir S.T.M.)
Oturan Tanrıçalar (İzmir S.T.M.)
Yağ Kandili (İzmir S.T.M.)
Yağ Kandili (İzmir S.T.M.)
Skyphos (İzmir S.T.M.)
Skyphos (İzmir S.T.M.)
Çömlek (İzmir S.T.M.)
Yağ Kandilleri (İzmir S.T.M.)
İmparator Tiberius MS.17 yılında Ege’de büyük tahribata neden olan depremden dolayı, Kyme kentine de yardım elini uzatmıştır. MS.94 yılında da yıkıma sebep olan depreme rağmen kent varlığını sürdürmeye devam etmiştir. Kent MS.700’lerde terk edilmesine rağmen, 12.ve13.yüzyıla kadar Limanda bulunan Kalede yaşam devam etmiştir.
MS.200-270 Amazon-Tyche
MS.54-68 Nero-Amazon
MS.100-200 Athena-Kartal
MÖ.100 Artemis-Kyme
MÖ.165-140 Amazon Kyme-At
MÖ.320-250 Kartal-Vazo
MÖ.350-250 Kartal-At
MÖ.400-350 At-Çiçek
MÖ.400-350 Keçi-Çiçek
MÖ.460-400 Kartal-Damga
MÖ.520-470 At-Damga
Genel Kaynakça: Antonio La Marca –Kyme Antik Kenti Tanıtım Dosyası -2010 / Sebastiana Lagona –Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme – Ankara İtalyan Kültür Heyeti Basımı -1993 / Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / www.asiaminorcoins.com.

Taylan Köken

1 yorum: