22 Eylül 2012 Cumartesi

Pitane-Pitana Antik Kenti-III / İZMİR / AİOLİS –Dikili -Çandarlı Beldesi


Pitane Kalıntıları ve Kazı Sonuçları: MÖ.3000’li yıllara kadar uzanmaktadır, Pitane tarihi. Bu tarihi bulunan keramik kırıntılarından anlıyoruz.
Pitane’de günümüze kadar gelen kayda değer bir yapı kalıntısı kalenin dışında fazla bir şey kalmamıştır. Modern yapılar kentin üzerinde kurulmuştur. Yarımadayı dolaşırken bir evin bahçesinde yapılan kazıda bir binanın temel izlerine rastlanmıştır. Bu kentin mevcut binaların altında kaldığını göstermektedir. Günümüzde kale, tiyatro ve stadyumun yeri, mendirek bakiyeleri, yarımadayı saran duvardan kalma bakiyeler, mimari parçalar ve devşirme malzemeler, yarımada üzerindeki tarlalarda görülen keramik kırıntıları görülmektedir.
Günümüzde Bergama Arkeoloji Müzesinde sergilenen 1958 yılında yöre halkının bulduğu İon tarzında Arkaik Dönem Kouros heykeli Akurgal hocanın dikkatini çekmiş ve nekropolisin kazılmasına sebep olmuştur. Kazılan alanda MÖ.600 yıllarından kalma eserlere rastlanmıştır. Ele geçen eserlerle Arkaik Dönem ölü gömme adetleri tespit edilmiş oldu. Ele geçen ürünler arasında çeşitli vazolar, kadehler, kyliksler ele geçmiştir. Bu ürünler günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesinde, Bergama Müzesinde, İzmir Arkeoloji Müzesi ve İzmir Sanat ve Tarih Müzesinde sergilenmektedir.  
Pitane Buluntuları
Kaseler
Pitane Buluntuları
Pitane Buluntusu
Pitane Buluntusu
Kaideli Tabak
Pitane Buluntusu
Kaideli Tabak
Kaideli Tabak Ayrıntısı
Pitane İlk Araştırmaları: 1900-1912 yılları arasında Pergamon Kazısını yürüten A.Conze ve W.Dorpfeld tarafından yüzey araştırmaları yapılmıştır.
Pitane’nin ilk kazıları Osman Hamdi Bey tarafından gerçekleştirilmiştir. Nekropolis alanında yapılan kazılarda ele geçen keramikler Prehistorik Dönemden Arkaik Döneme kadar tarihi çeşitlilik göstermektedir.
Lekane
Lekane Ayrıntı
Sakız Adası Kabı
Sakız Adası Kabı
Pitane Buluntuları
Oinokhoe
Lekythos
Oinokhoe
Oinokhoe
Pitane Buluntusu
Akurgal Çandarlı (Pitane) Kazısı: Sayın Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal sonuçlarını 1960 yılında Türk Arkeoloji Dergisinde yayınladığı Pitane Kazısının ayrıntılarını şöyle özetleyebiliriz:
Arkaik Dönem heykelinin bulunduğu alanda yapılan yüzey taramasında bile burada bulunan keramik kırıntılarının buranın İon mezarlığı olduğunu ve Batı Anadolu’da benzerlerine az rastlanan buluntu yeri olduğunu göstermektedir. Mezarlıkta ele geçen buluntular genel olarak Arkaik Döneme tarihlenebilir. MÖ.6 yüzyılın ilk yarısına ait mezarlara rastlanmıştır. Ayrıca Helenistik Döneme ait lahit tipi mezarlar seyrek olsa da tespit edilmiştir.
Bu mezarlığın önemi Arkaik Dönem ölü gömme adetlerini göstermiştir. Ölü mezarlıkta yakılıp, kemikleri pithoslara, hediyelik kaplarla birlikte konmakta ve ağzı düzeltilmiş veya kaba taşlarla kapatılmaktadır. Küpler belli bir sıra ve yöne göre gömülmemektedir. Küplerin daire biçiminde dizilerek bir aile mezarlığı oluşturulduğu görülmüştür. Bulunan eserler temizlenerek Bergama Müzesine teslim edilmiştir.
1959 yılında başlayan nekropolis kazısı 1965 yılına kadar sürmüştür. Buradan çıkarılan eserler daha sonra İzmir ve İstanbul Arkeoloji Müzelerine de verilmiştir.        
Pitane Buluntusu
Aryballos
Amphora
Amphora
Çanak
Çanak Ayrıntısı
Çanak Ayrıntısı
Çanak Ayrıntısı
Rhytron
Süvari Figürini
1997 yılı Çandarlı Kurtarma Kazı Sonuçları: Tek katlı bir binanın yıkılarak yerine üç katlı bina yapılması sırasında İzmir Koruma Kurulu tarafından görevlendirilen Sevgi Soyaker ve Candan Nalbantoğlu’nun yapmış olduğu kurtarma kazısı ele geçen bulgular sebebiyle devam etmesi gereken bir çalışma olarak kalmıştır.
Kazı yaklaşık 100m2 olarak devam etmiş, yedi mezar tespit edilip açılmış, bitkisel ve geometrik desenli mozaik taban açılmış, sütun parçaları, mermer taban, Helenistik, Roma ve Geç Bizans Döneme ait bol miktarda keramik kırıntısı ve birkaç bronz sikke ele geçmiştir.
Not: Resimler İzmir Arkeoloji Müzesi Pitane Standındandır.

Kaynakça: Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal – Türk Arkeoloji Dergisi Sayı:10-1 -1960 / Ömür Dünya Çakmaklı –Uşak Arkeoloji Müzesinde Korunan Roma Dönemine Ait Cam Eserler -2007 / Bergama Belleten Sayı:9 -1999 /  Bergama Belleten Sayı:15 -2006 / Yasemin Tuna Nörling -11. Araştırma Sonuçları Toplantısı -1993 / Hülya Boyana –Tarih İncelemeleri Dergisi -2006 /  Sefa Taşkın –Mysia ve Işık İnsanları –Sel Yayınları -1997 / Azra Erhat –Mitoloji Sözlüğü -1996.

Taylan Köken

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder