Kerem Köy ve Buluntu
Bilgileri: Koryphantis antik yerleşimi Kerem Köy
yakınına lokalize edilmektedir. Prof. Dr. Engin Beksaç hocamız
tarafından1996-1998 yılları arasında bölgemizde yapılan yüzey araştırmaları
esnasında tespit edilen Koryphantis günümüzde Kerem Köyün Gömeç tarafındaki
zeytinlikler arasında kalan bir dere yatağının yanındadır. Bu alandan günümüze
keramik kırıntılarından başka bir şey ulaşamamıştır.
 |
| Çeşme |
 |
| Çeşme |
Strabon’un Geographika kitabından bir bölüm
Ayvalık çevresindeki yerleşimleri bize şu cümlelerle aktarıyor: Astyra'nın(Güre) hemen yakınında Atinalılar tarafından kolonize
edilmiş, hem bir limanı hem de bir deniz üssü bulunan Adramyttion kenti (Burhaniye-Ören) vardır. Pyrrha
Burnu'nun(Karaağaç-Bozburun) ve körfezin dışında terkedilmiş Kisthene kenti(Kız Çiftliği Höyük-Gömeç) bulunur. Bunun
yukarısında, daha içerlerde bakır madeni, Perperene,(Bergama-Kozak-Aşağıbey Köyü) Trarion(Bergama-Kozak-Yukarıbey Köyü) ve bu ikisi gibi diğer yerleşimler de vardır. Kıyının bundan
sonraki uzantısında Mitylene'lilerin(Midilli)
köylerine, yani Koryphantis ve Herakleia'ya gelinir; bundan sonra Attea ve sonra Atarneus(Dikili-Ağıltepe) ve Pitane(Çandarlı)
ve Kaikos Irmağı'nın(Bakırçay)
döküldüğü yer gelir ve burada Elaitikos
Körfezi'ne(Çandarlı Körfezi) ulaşmış oluruz. Irmağın diğer tarafında, Elaia(Bergama-Kazıkbağları) ve Kanai'ya(Dikili-Bademli Köyü-Killik Koyu) kadar körfezin geri kalan kısmı uzanır.
 |
| Çeşme |
 |
| Çeşme |
 |
| Çeşme |
Kisthene/Pasanda/Trikopis veya Kızçiftliği Höyük Gömeç’in altında
Kuzulu Çayı’nın denize kavuştuğu yerin yanında yer almaktadır. 2007 yılında
çıkan bir yangınla iyice tahrip olan çiftlik binası Trikopis’e ait yazlıktır. Trikopis’in kışlık eviyse eskiden Ayvalık
Kız Meslek Lisesi olarak kullanılan ve şu an atıl durumda olan binadır.
Kalkolitik Çağdan Osmanlı Dönemine kadar ikamet gören höyük antik kaynaklar
göre önce Pasada/Pasanda daha sonra Kisthene
ve son olarak da Kızçiftliği olarak anılmıştır. Höyük üzerinde bulunan Troya
VI-VII dönemine ait keramikler Ege Kıyılarında kazılan höyüklerle benzer
malzemeler vermektedir. Kuzey Ege arkeolojisi için önemli olan bu höyük
tescillenmeden önce iki kooperatifin villalarıyla çevrilmiş, açılan yollar ve
tarlalarla tahrip edilmiştir. Son bakiyelerse ancak 1998 yılında 1. derece Arkeolojik Sit
Alanı olarak tescil edilmiştir.
 |
| Sütun Parçası |
 |
| Sütun Parçası |
Herakleia ve Koryphantis
Midilli Adası’ndan bölgeye geçerek kolonize edilmiş olan iki küçük köydür.
Engin Hocamız Herakleia’nın son kırıntılarını 1998 senesinde Çakalya Burnu’nda
tespit edecektir. Bu alanı keşfettiğinde Herakleia çoktan yazlık sitelerin
altında kalmıştı. Site aralarında ve yer yer boşluk alanlarda yüzeyde gözlenen
keramik kırıntıları burayla ilgili değerli bilgiler vermekteydi. Ege Adaları’na
özgü Bronz Çağı fincan parçası, Aiol keramikleri ve Roma Dönemi kırıntılar
Strabon’un düşüncesini haklı çıkaran bulgulardır. Koryphantis ise günümüzde
Keremköy’ün içlerinde zeytinlikler arasında kalmış olan hemen hemen bulunması
çok zor bir yerleşimdir. Yine burada toplanan bol miktardaki Roma Dönemi
keramiği bu alanın da çok uzun yıllar iskân gördüğünün delilidir.
Kerem köy içinde çeşme yapımında ve bazı evlerin temellerinde
rastlamış olduğumuz granit düz malzemeler ve yine köy içinde kalan granit sütun
tamburu bölgede bolca görülen Madra granitinden imal edilmiş malzemelerdir. Bu malzemenin
birçok benzerine Gömeç ve Ayvalık’taki yerleşimlerde ve sitlerde rastlamaktayız.
Kaynak: Taylan Köken – Ayvalık ve Çevresi
Antik Yerleşimleri - Ayvalık Belediyesi, Ayda Bir Ayvalık Dergisi – Sayı:42
2018
Taylan Köken
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder