Cunda Kiliseleri ve Manastırları / BALIKESİR / AİOLİS / Ayvalık / Alibey(Cunda) Adası

Cunda Kiliselerinin Listesi:

Taksiyarhis Kilisesi: Adanın metropol kiliseydi. 1873 yılında inşa edilmiştir. Adaya ziyaret edenlerin dolaşırken ilk ziyaret ettikleri mekânlardan birisidir. Bizans stilinde yapılmıştır. Kilisede tamamlanmayan bir restorasyon çalışması yapılmıştır.

Taksiyarhis Kilisesi

Agia Triyada Kilisesi: Adada inşa edilen ilk kilise olarak bilinmektedir. 1865 yılında yeniden inşa edildiği söylenmektedir. Bakkal Sokağının başında, üç duvarı kalmış olan kilisedir. Kilise kalıntıları bu şekilde uzun süredir duruyor.

Agia Triyada Kilisesi

Agios Dimitrios Kilisesi: Bir zamanlar doğuya yakın yönde, yeldeğirmenlerine yakın ayaktaydı. Günümüze gelen kayda değer bir kalıntısı yok.

Agios Dimitrios Kilisesi

Panaya Kilisesi: Günümüzde Bakkal Sokağın sonunda bulunan büyük boşluktaydı. Yıkılarak taşları okul yapımında kullanıldı.

Panaya Kilisesi

Agios Panteleimonos Kilisesi: Sayın Ahmet Yorulmaz kitabında kilisenin adını belirtiyor, fakat yerini belirleyemediğini söylüyor. Panaya Kilisesi ile birlikte yıkılarak taşları okul yapımında kullanılmıştır.

Cunda Resmi

Agios Yannis Şapeli: Cunda halkının Aşıklar Tepesi olarak andığı çevreye hakim konumda ve üç denizi birden gören tepe üzerindeki kilisedir. Şapel olarak adlandırabileceğimiz bu kilise Rahmi Koç tarafından yanındaki değirmenle birlikte 2007 yılında restore edilerek Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı olarak halkın hizmetine sunulmuştur. 

Agios Yannis Şapeli

Agios Nikolaos Kilisesi: Hıristiyan Mezarlığın karşında bulunuyormuş. Günümüze yıkıntıları gelmiştir.    

Agios Nikolaos Kilisesi

Çataltepe Kilisesi: Cunda adasında Pateriça burnuna giderken sağ kolda kalan iki kulaklı tepede kalıntıları bulunmaktadır. Hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Çataltepe Kilise Kalıntıları

Cunda Manastırlarının Listesi:

Evangelistriya Manastırı: Ayvalığa bakan burnun ucunda yöresel Sarımsaklı taşından inşa edilmiştir. Adada yapılan son manastırdır. Kızlar Manastırı olarak da anılmaktadır. Günümüzde bu burun sitelerle kaplanmıştır. Manastırdan geriye bir kaç temel izinin haricinde hiç bir şey kalmamıştır.

Evangelistriya Manastırı

Agios Dimitrios Ta Selina Manastırı: Pateriça Burnunun Edremit körfezine bakan tarafında ve ulaşımı zor bir yerde inşa edilmiştir. Bilenen adı Ayışığı Manastırıdır. Bu arada Pateriça’nın anlamı “Koltuk Değneği” demektir. Bir kapısında 1771 yılı, bir diğerinde 1795 tarihi görülmektedir. Fakat manastırda görülen bu tarihlerin onarım tarihleri olduğu söylenmektedir.

Manastır en son olarak Suzan Sabancı Dinçer ve Haluk Dinçer tarafından satın alınarak restore edilmiş ve13 Nisan 2012 tarihinde törenle açılmıştır.  

Ayışığı Manastırı

Taksiyarhis ta Çamya Manastırı: Günümüzde telefon vericilerinin bulunduğu tepenin yamacında müthiş manzarası ile dikkat çekmektedir. Çatısı yıkılmış olan manastır ayakta kalmış duvarları ile zamana direnmektedir. Etrafı çamlarla kaplı olduğundan Çamlı manastırı olarak anılmaktadır.

Çamlı Manastırı Kilisesi

Leka Panaya Manastırı: Parlamenterler sitesine giden yol üzerinde Ayvalığın denize açılan boğazını gören konumdadır. Sayın Ahmet Yorulmaz kitabında manastırın diğer adını Koruyan Meryem Ana Manastırı olarak anmaktadır.    

Leka Panaya Manastırı

Ai Dimitri Manastırı:  Cunda merkezine giden sahil yoluna saptıktan sonra yaklaşık olarak 500 metre sonra yolun solunda bulunan tepeye bakarsanız bu küçük manastırı göreceksiniz. Dört duvarı kalmış olan bu manastırın mimari özelliği bulunmamaktadır.

Ai Dimitri Manastırı Şapeli

Ayion Apostolos Manastırı: Pateriça Burnunda bulunan Ayışığı Manastırına 1km uzaklıktaydı. Günümüzde varlığını kanıtlayan sarnıcın dışında herhangi bir bakiye kalmamıştır. Manastırın taşları Pateriça köylerinde ev yapımında kullanılmıştır.  

Pateriça Burnu Panoramik Görüntü

Profit İliya Manastırı: İlyas Peygamber Manastırı olarak da anılmaktadır. Bulunduğu yer Nesos veya Pordoselene Antik Kentinin Nekropolis (mezarlık) alanının üzerindeydi. Günümüze gelen herhangi bir kalıntısı bulunmamaktadır. 

Profit İliya Manastırı Uydu Görüntüsü

Kaynakça: Ahmet Yorulmaz –Ayvalık’ı Gezerken –Geylan Kitabevi / www.cundadan.com

Taylan Köken